donderdag 19 juli 2012

Het neutrale cadeau.

Jaren geleden gaf ik een communicatie-opleiding aan een kleine groep die ik ongeveer een half jaar mocht begeleiden. Vier van de vrouwen waren religieus. Een hindoestaanse, een moslima, een christelijke vrouw en een boeddhiste. Eén van de opdrachten die ze voor de opleiding moesten doen was een presentatie geven. Ik vroeg aan de vrouwen of ze iets wilden voorbereiden en vertellen over wat ze als het mooist en diepst in hun geloof beleefden. De vrouwen namen de opdracht heel serieus en vertelden over hun beleving van wat voor hen heilig was. Het was prachtig om ze te zien en te horen. Vanuit hun hart vertelden ze over hun ervaringen met Allah, de Goden, Christus en Boeddha en wat die met hun leven deden en hoe het ze verrijkte. We luisteren sprakeloos en de christelijke vrouw zei stomverbaasd toen de moslima sprak: "Zo ervaar ik het precies het zelfde, dat had ik nooit verwacht..."

De groep was al hecht maar nu werden de vrouwen vriendinnen. De Hindoestaanse nam de volgende keer schitterend gekleurde sari's mee en alle vrouwen wikkelden zich in de doeken en dansten om elkaar heen. Ze namen de heerlijkste exotische hapjes mee.
Het was feest.

Het jaar was bijna voorbij en de laatste dag brak aan. Ik kwam binnen en schrok. De sfeer was somber en geladen. Eerst wilden ze niet zeggen wat er aan de hand was maar uiteindelijk kwam het hoge woord eruit. Ze wilden een cadeau voor me kopen. De boeddhiste opperde dat een Boeddhabeeldje echt iets voor mij was. De christelijke vrouw had bits gereageerd: "Bah, daar doe ik niet aan mee... dat is zwarte magie!" De boeddhiste en de Hindoestaanse voelden zich gekwetst en er ontstond ruzie. Alle vier mengden zich in de strijd.

Toen ieder haar zegje had gezegd en iedereen iets rustiger werd hadden we het over wederzijds respect. Dat iets, wat voor iemand heilig is lelijk maken, pas echt zwarte magie is.
De christelijke vrouw zag in wat ze had gedaan en bood haar excuses aan. Al snel was de sfeer weer als vanouds en ik kreeg een grote neutrale plant.

woensdag 18 juli 2012

De hoogleraar en de vuilnisman

Vanmorgen viel ik midden in een gesprek op de tv, dat ging als volgt: als je denkt aan hoogleraren, dan blijkt je intelligentie met twintig procent omhoog te gaan. Als je denkt aan vuilnismannen, gebeurt precies het tegenovergestelde. Je intelligentie daalt met twintig procent. Nu weet ik niet hoe vuilnismannen daar weer over denken...

Een leuk toeval: gisteren zette ik mijn fiets tegen een vuilnisbak in de Leidsestraat. Toen ik hem later weer wilde weghalen kwam net de vuilnisman. Hij zei dat ik nog juist op tijd was anders had hij mijn fiets weggezet. Hoe het ontstond weet ik niet meer, maar voor ik het wist hadden wij een gesprek over vegetarisch eten. De man is vegetariër en hij wist me te inspireren.
Het gaat natuurlijk om het idee dat men heeft bij het beroep vuilnisman.
Al jaren weet ik gelukkig dat je beroep niets met je intelligentie te maken heeft, dus dat scheelt. Het was nota bene een tv-programma van de VPRO. Doorgaans kun je die niet zo snel betrappen op een spiritueel onderwerp.
Ha, dacht ik, een nieuwe ster aan het firmament van de spirituele leiders. Een Deepak Chopra of Byron Katie…, maar nee, het bleek een hoogleraar aan de Universiteit van Nijmegen die het aan de hand van onderzoek kon bewijzen.

Al deze zaken zijn al jaren in de spirituele bewegingen een hot item en miljoenen mensen werken al hiermee. In India weten de goeroes dit al duizenden jaren. Jezus en Boeddha wisten het en de laatste honderd jaar is het ook doorgesijpeld naar het Westen. Veel mensen die niet zoveel van spiritualiteit moeten hebben, noemen het hocus pocus en zweverig gedoe. En nu is het wetenschappelijk bewezen. Hoera…, we kunnen er niet meer omheen.
Hopelijk gaan leraren het nu ook toepassen op scholen. Als je tegen een leerling zegt dat hij niet intelligent is, werkt dat door in de rest van zijn leven. Ook ik heb dat meegemaakt en ik kom in mijn werk én in mijn omgeving heel veel mensen tegen die op dat gebied een blokkade hebben. Zelfs al hebben ze inmiddels een geweldige carrière en hebben ze zich bewezen, dwars door alle opmerkingen heen. Dan nog komt regelmatig dat stemmetje weer naar boven van die leraar of die ouder.

Ook bij mij komt het nog wel eens voor. Een paar jaar geleden had ik een vergadering met andere trainers. We geven allemaal dezelfde soort training. Drie van de trainers hebben een universitaire opleiding. Ze spraken over hoe de training in elkaar zat en ik begreep er niets van. Geen woord. Ter plekke werd ik kleiner en kleiner. Hebben we het nu over hetzelfde? Doen zij wat ik doe? Kan ik het wel? Doe ik het wel goed? Ik pakte mijn moed bij elkaar en zei: “Eerlijk gezegd kan ik jullie niet meer volgen. Het gaat toch over de communicatietraining? Is het een idee om het te hebben over onze communicatie op dit moment?” Dat wilden ze niet. Later hoorde ik dat ik niet de enige was. Deze trainers gebruikten universitaire taal en dat is een andere dan die van mij. Niet beter en niet slechter: Anders. Net zoals Chinees en Nederlands van elkaar verschillen en je het toch over hetzelfde kunt hebben. Ik ademde diep uit om mezelf niet verder te kleineren en weer op het echte Marja-niveau te komen. Het oude stemmetje van: “Wie ben ik nou eigenlijk” was weer even terug.

Velen zijn er nog steeds van overtuigd dat ze niet zoveel waard zijn en daar leven ze dan naar. Denk maar eens aan een groot aantal Marokkaanse jongeren waarin niemand gelooft en die “tuig” genoemd worden en zich vervolgens nog meer als “tuig” gaan gedragen.
Leraren weten soms niet wat voor impact ze hebben op hun leerlingen. Dus nu kan het een vak worden op school. Het heeft de toestemming van de wetenschap. “De kracht van suggesties.” En als we niet op school gehoord hebben dat we talenten hebben, dan moeten onszelf overtuigen.

Wij kunnen onszelf vertellen dat we iets te vertellen hebben en dat er iets speciaals in ons zit. Dat blijkt ook altijd zo te zijn als we ernaar op zoek gaan. Zo zie ik de vrouw die totaal niet in zichzelf gelooft omdat men ooit zoiets tegen haar zei, totaal transformeren tot een intelligente stevige vrouw. Zo zag ik mezelf groeien en bloeien in wat ik nu doe nadat ik eenmaal had besloten dat ik iets te melden had. Het is mogelijk om de stem van vroeger te verschrompelen en ons eigen ware verhaal te ontdekken.

De hoogleraar: Ap Dijksterhuis. Zijn boek: “Het slimme onbewuste.” Uitgeverij Bakker.







Uit 'Placebo's en fluitende fietsen' 

woensdag 11 juli 2012

Kijk eens verder dan diploma's...

Al een tijd blijkt dat er veel gesjoemeld wordt met de waarde van diploma's. Denk dat dat waar is. Als ik terugdenk aan mijn Sociale Academietijd heb ik heel wat tijd verspeeld met actievoeren om van alles. Docenten waren voortdurend overspannen of ziek. Voor ik er op kwam zag ik huizenhoog op tegen mensen die studeerden. Uiteindelijk bleek het allemaal erg makkelijk en mijn diploma haalde ik bijna op z'n boerenfluitjes. Als ik nu naar mijn scriptie van toen kijk is het onderwerp interessant maar de uitwerking flut en zou ik nu mezelf er een dikke onvoldoende voor geven. Ik heb het aan de scheiding van de examinatrice te danken dat ik een zeven kreeg. ***

Het echte werk heb ik later in de praktijk geleerd. Doen! Zo ken ik heel wat mensen die er op school weinig van bakten maar in de praktijk uitmuntend zijn. Er zijn mensen die nooit diploma's halen... wil niet zeggen dat ze niets kunnen. Integendeel. Soms zijn het genieën die op eigen kracht van alles kunnen. Neem mijn geliefde, die zonder enige diploma op zak zes talen vloeiend spreekt, keukens en websites bouwt, tuiniert, kookt als een topkok en nog zo wat. Ze heeft het geschopt tot topverkoopster bij een grote uitgeverij. Zo ken ik er nog een heel stel. Jammer dat daar steeds minder oog voor is. Mensen die van alles kunnen en vaak zelfs beter dan afgestudeerden. Ze hebben alleen een andere manier van leren en komen er uiteindelijk toch wel want ze ontwikkelen zich in de praktijk. Er is veel behoefte aan slimme mensen met inzicht en ervaring.
Dus werkgevers, kijk af en toe door de diploma's heen naar wie je echt voor je hebt.


*** Lees ook het verhaal over de examinatrice: Bijzondere ontmoetingen

Uit: Niets meer te bewijzen





woensdag 4 juli 2012

Pay it forward (English version)

About seeding and prejudices.

For the third time I sat sobbing while watching the movie "Pay it Forward." It's about a boy who must make a project for school. He has the following in mind: he does something good for three people, with the condition that the three will also help three people, and on and on so it expands through the world.
The boy thinks his work has failed, but we as viewers can see what happened to those people and how they helped others. So his project worked very well.

Actually we do it all every day of our lives. We do not realize what we are all sending out in this world. Until we realize it and then we do it consciously.
In the time I was struggling and felt lonely, I sat around the corner in a café drinking a cup of coffee. Suddenly I remembered that I forgot to turn of the fire under my rice.
I told the waiter that I would soon be back. When I returned he had put my saucer on the cup for the coffee to keep warm. Believe it or not, I was very touched by that small gesture. Probably I felt it deeper because I felt so alone in the world. Now years later I write about him. That good man will not have realized what the effect was en still is. Occasionally I think about the friendly gesture of the waiter.

Nowadays I do the same thing if someone should rise from the table and the coffee is likely to be cold. It's just a very small gesture, but still ...
You walk the streets, a gray day, everyone seems to be in a hurry and in their own world. Then suddenly there is someone who looks at you and smiles. Something so trivial and yet it warms you and you walk along stronger and happier and you look suddenly smiling in the eyes of someone else.
Pay it Forward.

I am sure I have looked at people angry and irritated while walking in the streets in the past. This is what I have also sent into the world. Unaware of what I inflicted. "Pay it Forward" in a negative sense.

Before new years eve the baker's wife wished me a happy New Year. She said she was hoping for more peace in the world. Then she said this is wishful thinking and that humanity was poor and the youth was no good. She felt powerless. "But what can I do?" she asked.
In the bakery is a chair and standing outside is a bench for people who can not long stand. In addition to the bench is a standard with newspapers. The area smells of freshly baked bread.
The baker's wife is always friendly with everyone and loves a chat.
So I said, "You do everything. Your shop spreads the most wonderful scents, you'll always have a kind word for everyone. Older people are happy here and wait their turn to go out again with a smile. Then they see their neighbors and give them a smile." With enthousiasm I added something to it on the youth:" I give presentations to classes of medical students at the University. Eighty percent say they have chosen their study to do something for humanity. Some of them work in Africa to work with children who have HIV. So it is not too bad with the youth. "The woman began to shine. "That is my daughter! She is studying medicine and she is this very moment in Johannesburg to work with children with HIV in the townships!"
We were laughing happy together.

When I walked home with my whole wheat bread, I remembered that I recently wrote a piece about her daughters. When they work in the bakery they always say the same thing… years and years and I used them as an example for people who are stuck in themselves. Have I ever asked them what they do? Have I taken the time to talk to them a little longer? No, I have held and used them in my piece. So here is another lesson for me to learn: not to judge and demand even beyond the superficialities.
Who was here now superficial?
So this conversation again delivers something. Thank you ladies from the bakery. I pay it forward with this story.
Who knows three people will read it?

©Marja Ruijterman
Amsterdam
Speaker/Columnist/Lifecoach