vrijdag 22 juni 2012

Bewust met mensen werken


Tijdens een presentatietraining aan de Vu gaf een studente haar presentatie: “Door te dure medicijnen sterven duizenden kinderen onnodig” begon het meisje met een stralend lachend gezicht.
Ik kon niet geloven wat ik voor mijn ogen zag gebeuren en vroeg of ze zich realiseerde wat ze zei.
“Oh?” vroeg ze… “hoezo?” “Je staat daar stralend te vertellen dat kinderen aan malaria sterven terwijl het niet nodig is”. “O ja..” ze had zich niet gerealiseerd dat de presentatie die ze hield ook nog een boodschap had. Ze was zo bezig met haar presentatie en dacht leuk over te komen als ze lachte. Toen ze het zich realiseerde schrok ze.

Een ander meisje vertelde dat door de wachtlijsten in de zorg een vrouw; die ze via haar stage had leren kennen, euthanasie had gepleegd. Ze moest zo lang op thuiszorg wachten dat het haar te veel werd. “Hihi… ze had best wel een beetje genoeg van dat wachten, haha” “Had ze een beetje genoeg of was ze wanhopig?” O, ja… nou ja… wel wanhopig denk ik misschien?”. De twee eerstejaars studenten gezondheidswetenschappen hebben een zetje nodig om zich te realiseren voor wie ze gaan werken en wat hun werk ten diepste in houdt.

Radiologen blijken hun werk beter te doen als ze een foto zien van de persoon wiens scan ze bekijken. Dat maakt het persoonlijker, las ik laatst. Sommige artsen zien het nog niet als iemand persoonlijk voor ze zit:
“Mompeldemompel”, zegt de specialist. “Wat zegt u, dokter? Is het ernstig?” “Ja, zeer ernstig” zegt de dokter terwijl hij op zijn scherm kijkt en daar iets heel belangrijks ziet.
“Wat dan?” vraagt de patiënte benauwd. “Mompel demompelnieren…” “Wat met mijn nieren dokter?” De dokter moet nog even iets in zijn computer invoeren en mompelt dan dat de patiënte chronische nierinsufficiëntie heeft. “De nieren werken nog mompel de mompelprocent”
“Hoeveel procent zegt u?” “mompel de mompelprocent” en de arts kijkt nu naar de klok.
“Vijfenzestig procent” lispelt de arts nog… na wat medicijnen uitschrijven staat ze verbijsterd buiten.
Haar nieren werken nog 65 procent begreep ze. Het schijnt ernstig te zijn en op internet zoekt ze naar meer informatie.
De volgende keer mompelde de arts dat de nieren in plaats van vijfenzestig procent wel ze juist vijfenzestig procent niet werken. Grote schrik… "dus mijn nieren werken nog maar vijfendertig procent?"
“Ja”, zegt de arts terwijl hij zijn recept uitschrijft.

Ik werkte als zestienjarige bij het Sociaal Fonds Bouwnijverheid en moest ponskaartjes invullen. Had geen idee wat ik nou eigenlijk aan het doen was. Het was saai werk. Later realiseerde ik me, dat als ik een kaartje verkeerd invulde mensen te weinig geld kregen. Ik werd ontslagen omdat ik zoveel fouten maakte. Als ik me had gerealiseerd wat de gevolgen waren had ik misschien beter opgelet. Nu interesseerde het me niet.

Een paar jaar geleden bracht ik mijn vader naar een kamer in een verpleeghuis. We hadden de kamer al deels gezellig gemaakt en mijn moeder hing overal aan de muur. De arts kwam toevallig langs de kamer lopen en stelde zich voor. Een vriendelijk mens. Daarna was het stil. Af en toe kwam een verzorgster langs de kamer lopen en zei terloops gedag. Geen welkomstcomité voor mijn vader die daar de laatste jaren van zijn leven komt wonen. Ik riep de vrouwen één voor één binnen en stelde mijn vader voor. "Mag ik u voorstellen aan mijn vader Nico Ruijterman, hij komt hier wonen. Aangenaam kennis maken." Ze keken me wat wazig aan... de vrouwen hadden het druk. Toen viel het kwartje: "Oh, mijnheer Ruijterman, van harte welkom!" Mijn vader glunderde. Het zijn schatten en ze werken hard. Ze hoeven zich alleen even bewust zijn hoe belangrijk een hartelijk welkom is. Het neemt maar even tijd en het maakt een wereld van verschil voor nieuwe bewoners die onzeker en angstig hun laatste fase ingaan.

Wat we ook doen, we hebben te maken met mensen. Gelukkig zijn er velen die met hart voor mensen werken. Het resultaat is direct te voelen.



Inmiddels is mijn vader gestorven in een ander zorgcentrum. Hij werd hartelijk verwelkomd met een prachtige bos tulpen. En de zorg op zijn sterfbed was hartverwarmend. Dat gaf hem en mij een warm gevoel. 

Lees ook: Hulde aan mensen die in de verzorging werken

3 opmerkingen:

Jacques Smeets zei

Hallo Marja,

Beroepseer is iets dat bij veel werknemers heel ver weg staat. Men heeft een baan en verdient er z'n geld mee en dat is het dan.
Studenten hebben vaak nauwelijks beroepservaring, buiten dat het baantje een paar leuke centen extra oplevert.
Eer voor je beroep of studie is iets heel bijzonders. Zeker als het een beroep is waar waakzaamheid en dienstbaarheid hoog in het vaandel staan. Dan dien je andere mensen, de samenleving en jezelf. Daar werk je niet uitsluitend om de organisatie hoog te houden, daar gaat het om veel meer.
Wanneer de studenten in jouw voorbeelden een tijdje hadden meegelopen binnen die beroepen, dan zouden ze waarschijnlijk hun presentatie anders zijn begonnen.

Een incident zoals dat in R'dam, zet de beroepseer van politiemensen op de helling. Er zijn slechts een paar mnensen daadwerkelijk betrokken bij het incident, maar enkele dagen later lijkt het of heel Nederland erbij was geweest. Er wordt ge- en veroordeeld, politici, bestuurders, politiechefs en vooral veel deskundigen uiten hun mening. De media publiceert gretig, want dit is voer voor het sensatiebeluste leesvolk.
Burgers hebben hun uitlaatklep gevonden in de social media en deinzen nergens meer voor terug. Is immers anoniem?

Als volgende week ergens in het land weer een diender de fout in gaat en er staat onverhoopt een voyeur te filmen, dan zijn de rapen opnieuw gaar en is heel Nederland opnieuw geschokt.
Voor mensen die in de publieke domeinen hun beroep uitoefenen, zal het steeds moeilijker worden om iets te doen of te laten.

Over dit thema heb ik gisteren tijdens de presentatie van het boek Gezagsdragers van gedachten kunnen wisselen met allerlei mensen, zelfs met minister Spies, die het eerste boek overhandigd kreeg. Of mijn bijdrage leidt tot veranderende instellingen bij de (social) media, waag ik te betwijfelen.

Ook de studenten waarover jij spreekt, nemen gegarandeerd deel aan sociale media, Marja. Hun beeldvorming komt mede tot stand door hetgeen ze op Youtube, op Facebook, op TV of waar dan ook zien, lezen of horen. Net zoals de politici, politiemensen of burgers.

Tess Doucet | Twitter: @spellfinder zei

Ja Marja, mooi geschreven. En waarom giechelt zo'n studente eigenlijk bij het in- en intrieste euthanasie verhaal? Er is moed voor nodig om de wanhoop van die patient de ruimte te geven in het verhaal. Gelukkig had ze jou... : )

En dan wat jij toevoegt, Jacques. Ook heel treffend. Ik (durf het haast niet te zeggen, maar doe het toch) werk als werkcoach bij het UWV en herken me deels in je verhaal. De massamedia springen maar al te graag in elk negatief gevoel. Dus ook over UWV. Angst, woede, frustratie: het verkoopt kranten en reclametijd op TV. Omdat mensen ernaar willen kijken, het willen beluiteren, lezen.

Maar ik zie ook kansen. In het opkomen van de sociale media. Daar vind je ook andere stemmen, en kun je kiezen waaraaan je aandacht geeft, en wat je versterkt. Maar of je daarvoor bij een minister moet zijn?


Zoals ik mijn klanten probeer op te bouwen, nodig ik hen ook uit mij op te bouwen. Zodat ik mijn werk ook beter kan doen. En als ze dat via de sociale media willen doen: nog beter. In mijn werk win ik de fans voor onze organisatie een voor een. Ook, binnen de tent. Daarvoor ben ik niet afhankelijk van een minister, de politiek of de massamedia. Een voor een. En als mijn klant zich beklaagt over de politiek, nodig ik hem van harte uit zijn stemrecht in september uit te oefenen.

Jacques Smeets zei

Hallo Tess.

Social media biedt ook kansen, daar heb je helemaal gelijk in. Ik probeer politici juist 'n beetje te prikkelen om zich meer bewust te worden van de impact die social media heeft op zichzelf, op de ander en hoe mensen zich vervolgens gaan gedragen, zowel privé als in het beroep. De wereld is enorm complex geworden, hetzelfde geldt voor de individuele mens, maar ook voor kleine en grote samenlevingen, organisaties en bedrijven, dus ook voor media, van welke orde dan ook.

Je zegt het zelf al, de massamedia springen maar al te graag in elk negatief gevoel. Positieve ontwikkelingen zijn meestal niet interessant voor de media, simpelweg omdat de individuele mens die er werkt, nu eenmaal "afgestemd" is op die negatieve gevoelens. Om erachter te komen waarom dat zo is, zal ieder individu (dus ook b.v. de journalist) in zichzelf op zoek moeten gaan naar de redenen. Uiteraard geldt dit ook voor iedere burger, politicus, politieagent en werkcoach. Pas dan kunnen (noodzakelijke) veranderingen worden doorgevoerd.
Echter, aangezien er blijkbaar (nog) te weinig mensen zijn die zich in een dergelijke levensfase bevinden, zal het ingewikkeld blijven.

Ik kan die dingen nu eenmaal niet meer los van elkaar zien, wonderlijk genoeg geeft deze zienswijze mij veel innerlijke rust.
Saillant detail: als ik er met mensen over spreek, herkennen ze onmiddellijk die zienswijze en onderstrepen ze in wezen wat ik hierboven beschrijf. Dat geldt ook voor politici of politieleiders. Ik ben ervan overtuigd dat ik in een gesprek met de minister een soortgelijke ervaring zal hebben.

In veel gevallen gaan we na zo'n gesprek weer over tot de orde van de dag.