Uit de Kast vroeger en nu

Laatst zag ik een aflevering van 'Uit de Kast'. Twee jonge mensen vertelden hun ouders dat ze homo en lesbisch zijn. De moeder van één van hen schrok verschrikkelijk en kon het eerst niet accepteren. Gelukkig was ze snel om al vond ze het nog wel moeilijk. Belangrijk was dat ze meteen zei dat ze van haar dochter hield en ze omhelsden elkaar. Wat een opluchting. Het meisje wachtte vijf jaar voor ze het durfde te vertellen. In mijn twintiger jaren liep ik stage bij het COC waar jonge meisjes en jongens binnen kwamen die door hun ouders het huis uit waren gezet.

We hadden toen af en toe last van jongeren die de boel kort en klein kwamen slaan. We gaven voorlichting op scholen en het kwam voor dat de afgesproken voorlichting niet doorging omdat de ouders protesteerden, vaak op een christelijke school. Na zo'n voorlichting kwamen er steevast jongeren naar ons toe die vertelden dat ze bang waren dat het bekend werd. Ze hielden tijdens het uur hun mond. Wel durfden ze later naar het COC te komen en het gaf ze steun in de rug dat wij er wel over vertelden in de klas. Dus nu niets nieuws onder de zon.

Nu over mijn coming out zo'n tweeenvijftig jaar geleden: Ik was zestien. Mijn verloofde Jesus, een Cubaan, en ik gingen naar de bioscoop. Ik weet nog dat ik hem geld gaf zodat hij kon betalen en zich mannelijk zou voelen. Dat bespraken we niet maar dat deden we automatisch, de man betaalde al had de vrouw het geld. Dat was ver voor mijn feministische periode.
De film heette X Y Zee waarin Elisabeth Taylor Susanna York toesiste dat ze lesbisch was. Er ging een steek door mijn hart. Dat is het! Dat ben ik ook! Lesbisch...

Vond het al vreemd dat, toen Jesus opbiechtte dat hij met mijn collega Karen hand in hand had gezeten, ik jaloers was op hem in plaats van op haar. Op het Leidseplein voor de bioscoop maakte ik het uit wat nog een flinke nasleep kreeg omdat hij me een hele tijd bedreigde.

Thuis voor de spiegel herhaalde ik de woorden om het tot me door te laten dringen: "Ik ben lesbisch..." Het leek erg spannend maar ik was zestien en had geen idee wat ik nu moest doen. Ik kende geen andere lesbische vrouwen. Had geen idee wat ik kon verwachten en waar ik ze kon vinden. De enige bekende homo was Albert Mol. Mijn moeder zei dat ik dat soort mannen niet moest uitlachen: "Want ze kunnen er niets aan doen..."

De eerste keer dat ik het mijn moeder vertelde zei ze: "Ach, dat gaat wel over... alle jonge meisjes dwepen met vriendinnetjes." De tweede keer, toen ik er het weer over had een paar maanden later, riep ze: "Is het nou nog niet over?" Ze rende het huis uit en bleef twee dagen bij mijn tante logeren. Mijn vader zei meteen: "Als je maar gelukkig wordt".  Hij had het al gezien aan de manier waarop ik mijn jas dichtknoop. (Weet nog niet wat hij bedoelde). Het duurde acht jaar voor ze het had geaccepteerd. Later hoorde ik van mijn vader dat ze er nog steeds mee zat en er tegen hem over tekeer ging: "het komt door jouw familie... je tante Corrie woont ook met een vrouw!" (Jaren later zocht ik tante Corrie op omdat ik wel nieuwsgierig was. Ik kreeg meteen een christelijke tirade over me heen dat lesbisch zijn schandelijk was. Dus die vlieger ging niet meer op.) Mijn moeder en ik hebben heel wat verschrikkelijke heftige ruzies gehad en ik heb haar hard en genadeloos geprovoceerd en maakte het haar niet makkelijk.

Op een avond durfde ik mijn buurmeisje te vertellen dat ik verliefd was op een vrouw. Ze raadde me aan naar de maatschappelijk werkster te gaan waar ook haar moeder bij kwam. Oei, een maatschappelijk werkster was link. Daar mocht mijn moeder niet achter komen. Die vond maatschappelijk werksters iets voor asocialen. Ik ging toch omdat ik vol zat en wilde praten. Ik wachtte netjes tot mijn achttiende voor ik naar het COC ging. Eerst ging ik samen met de maatschappelijk werkster naar de soos boven de dancing. Een man van de introductie vroeg: "Zijn jullie lesbisch?" De maatschappelijk werkster zei: "Ik niet hoor... zij wel!" en wees driftig naar mij. De volgende avond durfde ik alleen naar de dancing te gaan. Met trillende vinger belde ik aan en snelde naar de bar en dronk drie martini's van de zenuwen. Daarna keek ik om me heen en begon het nieuwe leven.

Al snel voerde ik samen met anderen acties in de stad. Zoals dansacties in hetero-dancings. We werden door Nederlandse heren aan de haren naar buiten gesleept omdat we met elkaar dansten. De mannen werden in elkaar geslagen. Wat's new?

Een groep jongens kwam de soos binnen waar ik stage liep. Ze wilden de boel kort en klein slaan. Ik nodigde ze uit koffie te drinken en nam ze mee naar een aparte kamer en vertelde mijn verhaal onder het genot van cake en koffie. Ze waren doodstil en gingen poeslief weer naar huis.

Na acht jaar nodigde ik mijn moeder uit voor een moeder/dochter dag in het COC. Ze ging mee. Mijn vader bleef buiten wachten voor het geval dat... Mijn moeder las een gedicht voor en ik verborg me vol schaamte onder de bar. Tot mijn schrik werd ze door een vrouw ten dans gevraagd. Angstig keek ik naar mijn moeder en vreesde haar reactie. Ma keek me uitdagend aan en stond op. De twee hebben eerst minutenlang geworsteld wie nu de leiding had. Nu zie ik hoe moedig het was en ben ik trots op haar dat ze dat durfde te doen.

Ach, ik leerde door de tegenwind voor mezelf op te komen en mezelf te respecteren hoe ik was. Niets is voor niets.
Het is nog steeds zo belangrijk voorlichting te geven op scholen. Niet alleen voor de informatie maar ook als een steun in de rug voor jongeren die zich stil houden zowel op school als thuis.

Koot en de Bie zongen het al: "Wees je zelf zuster, wees je zelf, wees en blijf alleen jezelf..."

Het gedicht van mijn moeder, nu ben ik er trots op.

Mam, ik ben lesbisch zegt je kind
je komt terecht in een labyrint
je kind heeft dat jaren opgepot
de homofielen hebben zich altijd verstopt
anno 1972 werd daar nooit over gesproken
daarom voel je je op dat moment gebroken
als je kind zegt: "Ik ben homofiel"
wordt je getroffen in je ziel!
Later jaren ga je begrijpen
als je verdriet wat gaat bezwijken
dat je kind heeft moeten vechten
voor haar gevoelens en haar rechten
en dat je kind helpt vechten
voor een anders kind haar rechten
zodat een ander niet hoeft te vechten
en rustig kan zeggen met hun ziel
Ma en pa: "ik ben homofiel!"
want je leert je kinderen om eerlijk te zijn
en als ze eerlijk toe geven aan hun gevoelens
dan doet het je als ouders pijn
dat is toch te gek om los te lopen
en daarom is het in de toekomst te hopen
dat mensen zich niet meer hoeven te verstoppen
en hun gevoelens op te kroppen
en dat alle homofielen vechten
voor hun rechten
zodat in het jaar tweeduizend
een ouder niet ontluisterd
als een kind zegt: "ik ben homofiel"
de ouders blij kunnen zijn in hun ziel


De foto is van het vrouwenfestival in het Vondelpark uit die tijd. Ik zit er ergens tussen: