Tweeëndertig jaar trainen en coachen!

In 1993 trok ik de stoute schoenen aan en stapte naar de Kamer van Koophandel om me in te laten schrijven als zelfstandig ondernemer. Vijf jaar daarvoor ontmoette ik Pieter Hardon bij de Brahma Kumaris in Amsterdam waar we leerden mediteren. Zijn prachtige ogen spraken me aan en ik vroeg hem na de eerste cursusavond om samen iets te gaan drinken. Met tranen in de ogen, hand in hand vertelden we elkaar ons levensverhaal. Na vijf jaar vriendschap vroeg hij: “Waarom word jij geen trainer?” Die duw had ik nu net nodig. Ik speelde al een tijd met de gedachte. Ik gaf toen shiatsu massage in hartje Amsterdam. De massages gaf ik in stilte, maar na de behandeling raakten we al snel in gesprek en dat had meestal veel effect. Stiekem vond ik de gesprekken leuker dan het geven van de massage. Ik had een enorme drang om door te geven wat ik zelf leerde. Mijn leven stond al een paar jaar op haar kop omdat ik op een totaal andere manier leerde denken. Daar heb ik al veel over geschreven. Pieter was al jaren trainer en coach en stelde voor om elkaar te coachen. Wat heb ik daar veel van geleerd. Hij nam me mee naar trainersbijeenkomsten en zijn eigen trainingen, daarnaast liet hij me oefenen. Ik heb veel aan hem te danken. Als hij bij me kwam en ik wilde eerst even over ditjes en datjes praten zei hij: “Nee, geen onzin nu… we gaan meteen de diepte in, ik heb haast. Hij wilde altijd dieper en dieper. Enkele jaren geleden stierf hij plotseling op zijn vijfenzestigste aan een hartaanval.

Bij de Brahma Kumaris ontmoette ik mensen die mij zeer inspireerden: Zij gaven lessen in positief denken en ook dat maakte iets in mij wakker. Zo ontspannen lezingen geven met diepte en humor, dat is precies wat ik ook wilde doen. Ik was opgewonden over deze nieuwe stap in mijn leven. Zevenendertig jaar en vol vertrouwen. Ik begon met brieven sturen naar bedrijven, geschreven met mijn typemachine. Nog geen computers en printers in die tijd. Tot mijn grote verbijstering werd ik gebeld door de Postbank. Ik mocht daar drie mensen coachen en als dat goed ging zou ik meer opdrachten krijgen. De één was te assertief als leidinggevende, de ander juist te weinig en een derde durfde geen beslissingen te nemen omdat er veel geld mee gemoeid was. Men was tevreden over de resultaten en ik kreeg meer opdrachten. Elke dag belde ik naar bedrijven en vroeg: “Heerst er stress in uw bedrijf?” Veel telefoontjes leverden alleen gezellige gesprekken op en afwijzingen maar ook: een dame van een onderdeel van de Universiteit van Amsterdam riep hard in mijn oor: “Komen: NU!” Ik sprong op mijn fiets en reed in topsnelheid naar het gebouw. Dat leverde me in de loop der jaren heel wat coach-trajecten en trainingen op. Nog elk jaar spreken wij af om samen te lunchen. De dame is nu gepensioneerd.

Ik die altijd een hekel had aan werken was nu gepassioneerd bezig en de energie stroomde door me heen. Al snel kreeg ik een opdracht bij de Openbare Bibliotheek in Amsterdam waar ik alle filialen trainde. Via de Postbank mocht ik een lezing geven bij de KPN, daar gaf iemand het door aan de gemeente Oss en via Oss kwam ik bij de gemeente Boxtel. Men vroeg mij een opleiding Praktijkbegeleiding te geven bij de politie en zie: ik werkte met dezelfde mensen die vroeger tijdens acties achter me aan renden. Het bleken geweldige mensen te zijn. Van vijandschap was niets meer over. Via de politie kwam ik bij de belastingdienst waar ik jaren lang trainingen en opleidingen gaf over communicatie.
In die jaren heb ik zoveel geleerd: zoals iets heel eenvoudigs als de manier van ademhalen, essentieel bij het hervinden van rust en innerlijke kracht. Ook leerde ik meer op mijn intuïtie af te gaan. Niet meer in paniek te raken wanneer iets niet direct werkt en het moment te gebruiken. Leerde met vallen en opstaan open te zijn over wat ik voel tijdens een training en wat dat voor mij zowel als de deelnemers doet. Ik leerde door muren van overlevingsstrategieën heen te zien en die van mijzelf ter plekke los te laten. Ik leerde zowel van de deelnemers als coach-cliënten en collega’s. Zelf volgde en volg ik trainingen, coachtrajecten en supervisiegesprekken met collega’s om me te blijven ontwikkelen. Ik leerde een hoop van wat er mis ging en ook veel van wat er goed ging. Steeds sneller leerde ik de kern te raken.

Enkele jaren geleden coachte ik een medewerker van een gemeente. Op aanraden van zijn arts was hij net begonnen met antidepressiva. Omdat hij niet kon slapen kreeg hij ook nog slaappillen. De man had twijfels of hij er wel goed aan deed al die middelen in te nemen en begon op advies van zijn werkgever ook een coach-traject. Al snel besloot hij zelf te stoppen met de medicatie omdat hij wilde weten of het door de medicijnen kwam of door de manier waarop hij zichzelf ontwikkelde dat hij zich zoveel beter voelde. Na drie maanden  kon hij weer genieten van et leven en zijn werk, nu op een nieuwe manier.
Het was niet de eerste keer dat ik meemaakte dat artsen meteen met antidepressiva strooien wanneer iemand overspannen, burn-out is of verdriet heeft. Ik maakte me zo boos dat ik de column “De levensgenieter” schreef. Daar kreeg ik veel reacties op en ging door met schrijven en ben niet meer gestopt. Dat resulteerde in het boek 'Placebo's en fluitende fietsen'. Het werd geen bestseller maar er zijn inmiddels toch wel een aardig aantal van in omloop. Intussen is er een tweede boek: 'Niets meer te bewijzen'. Schrijven is een geweldig middel om door te geven wat ik leer en als ik me ergens kwaad over maak kan ik het kwijt op een constructieve manier. De schrijfsels worden op verschillende sociale media gepubliceerd. Alles is inspiratie: van het werken met mensen, de dood van mijn moeder, hoe mijn vader verder leefde na haar dood tot een opmerking van een vriendin of een operatie in het ziekenhuis.

Nu ben ik zesenzestig en gepensioneerd. Nog niet zo lang geleden was dat het moment dat de meesten stopten met werk. Niet alleen omdat men jaren had gewerkt en nu behoefte had aan vrije tijd maar ook omdat je jongeren de kans moest geven op de arbeidsmarkt en men anders als egoïst gezien werd. De wereld is snel aan het veranderen. Mijn oma was oud op deze leeftijd en mijn oudere vriendinnen staan nog vol in het leven en werken met passie ook na hun vijfenzestigste.

Onverwachts zijn er een aantal nieuwe vrienden in mijn leven gekomen. Jonge mannen en vrouwen met een geest van eeuwen oud. Het is een nieuwe verrassing en een extra dimensie dat deze jonge mensen mijn leven zijn binnen gewandeld, ze dartelen om me heen met frisse ideeën en weten me te inspireren en te enthousiasmeren, ondersteunen mijn werk en zitten zelf vol passie en wijsheid en mooie initiatieven. De kern van mijn werk bestaat voor het grootse deel uit het terugvinden van zelfvertrouwen. Bijvoorbeeld in het vinden van nieuw werk of door reorganisaties. Altijd een bron van onzekerheid en angst. Ik train nu vaak in de Zorgsector, de NS en aan de Vu met zowel studenten als hoogleraren die ik workshops over de Kracht van Gedachten mag geven. Samen met Inge Nuijten, Wendy Peeters en Hanna Biesheuvel geven we inspirerende trainingen over Dienend Leiderschap. Ook de coachsessies gaan door bij verschillende organisaties waaronder Prowareness waar ik trainers en agilecoaches coach. Laatst mocht ik bij de douane aan twintig man (jawel, allemaal mannen) de Kracht van Gedachten geven. Deze opdracht kreeg ik nota bene via Twitter. Leve Social Media! Dank zij programma's als Zoom en Teams en Skype kan ik gewoon doorwerken tijdens deze crisis. Vorig jaar begon ik met de meditatie-proeverij bij Prowareness. Dit jaar mag ik 'm bij een andere organisatie in Amsterdam geven. Ik laat deelnemers proeven van verschillende soorten meditaties om te zien wat het je doet. Vertel er verhalen bij over de meditaties, sommigen hilarisch maar ook ter inspiratie. Het is zo fijn om steeds weer iets nieuws te bedenken.

Voorlopig ga ik nog lekker een tijd door met mijn werk. Sinds mijn zestigste speelde ik een voorstelling 'Soulstory' over oorlog, verwerken en vergeving. Vorig jaar maakte ik een tweede Soulstory over mijn werk, belevingen, valkuilen, hilarische momenten, ontroerende gebeurtenissen. Inspiratie voor nieuwe trainers en coaches. Die kan ik ook via Zoom geven.

Mijn ervaring is dat we zoveel krachtiger, mooier en liefdevoller zijn dan we ons zelf toedenken. Die ervaring wil ik graag doorgeven en delen, zodat we het allemaal kunnen ervaren. Dat is mijn missie en passie voor de komende jaren.

Marja

Pieter Hardon: 

De merel

Over de kracht van de gedachten en hoe we onze hersens kunnen gebruiken.

In februari fietste ik naar het Vondelpark. De zon scheen en de lente brak door. Een vogel floot een prachtig lied en hij leek me te volgen. Elke hoek die ik omsloeg hoorde ik de vogel nog net zo luid. Ik vroeg me af wat voor vogel het was. Een merel of misschien een roodborstje? Hoe kon het dat ik hem steeds bleef horen?
Tot ik door de poort het Vondelpark binnenreed. Ik haalde de fietser voor me in. Wat bleek: de fluitende vogel was zijn piepende fiets!
Ik lag dubbel van het lachen over mijn stuur.
Later realiseerde ik me, dat als ik had geweten dat het een fiets was, dan had ik me natuurlijk geërgerd aan het “onaangename” geluid.
Nu genoot ik een kwartier lang van een piepende fiets. Het is dus de interpretatie die ik er aan gaf.
Dat doet me denken aan placebo’s. Dat is hetzelfde fenomeen. Je krijgt een pil en je voelt je beter. Tot het moment dat je weet dat het een placebo is en dan voel je je in de maling genomen. Toch werkt het en wel door middel van de kracht van onze gedachten.
Ik ben altijd verbaasd dat artsen het verband niet zien. Als onze gedachten zo machtig zijn dat de mogelijkheid bestaat onszelf van pijn af te helpen en te genezen, dan zou de medische wetenschap veel meer onderzoek moeten doen om van deze kracht gebruik te maken.
Net nadat ik dit stukje geschreven had, zag ik een documentaire van Netwerk. Het ging over een psychiater die zijn patiënten stimuleert alternatieve therapieën te gebruiken.

Citaat Netwerk:
Placebo-effect
Volgens Louwerens maakt het weinig uit of die alternatieve therapieën werken: als de patiënt er maar in gelooft. De werking van medicijnen en therapie is niet de hele behandeling: een groot deel van de behandeling werkt vanwege het placebo-effect. Als de patiënt gelooft dat het werkt, dan heeft dat een gunstig effect op de behandeling.

Er werd ook een hoogleraar geïnterviewd die daar niet mee eens was. Zijn argument: “Wij schrijven ook placebo’s voor. Antidepressiva zijn ook placebo’s. Alleen zit daar nog eens dertig procent werkzaamheid bovenop.”
(“En bijwerkingen” dat voeg ik er zelf even aan toe.)
Hij vond alternatieve therapieën onzin en had het over suggestie, als was het de boel in de maling nemen.
Dit is natuurlijk erg interessant. Dat betekent: als we ergens sterk in geloven kan het geneeskrachtig werken in ons systeem. Zowel lichamelijk als geestelijk. Waarom doen we dat dan niet meteen? We zouden dat op de crèche al kunnen leren. Een geweldig vak op school. We oefenen gedachtenkracht in positieve zin en leren onze gedachten zeer krachtig te maken.
We geven onszelf nu ook regelmatig suggesties. Hoeveel mensen denken dat ze niets kunnen en niets waard zijn. Sommigen oefenen zichzelf onbewust vele jaren in negatieve suggesties. Dat heb ikzelf ook gedaan. Wat voor effect heeft dat op ons leven en ons lichaam?
Als we het omgekeerde geloven, wat is dan het effect? Als we ons dat realiseren, welke gedachten kiezen we dan?

Mijn moeder werd tachtig en de laatste negentien jaar van haar leven heeft ze geen arts meer gezien. Ze kreeg dan ook haar “no claim” terug van haar ziektekostenverzekeraar.
Zij was er van overtuigd dat ze zichzelf met de kracht van haar wil genas. Af en toe had ze wel eens wat. Als ik haar dan de volgende dag belde om te vragen hoe het met haar ging, antwoordde ze steevast: “Oh, het is over, ik heb het weggedacht.”

Wie werpe de eerste steen?

Van de week zei iemand in de groep tijdens een communicatietraining: "Ze hebben over me geroddeld en ik ben woedend!" Iedereen vond roddelen vreselijk en ze wisten allemaal voorbeelden te noemen van mensen die over ze geroddeld hadden. "Hoe voelde dat?" vroeg ik. "Ziedend! Verdrietig, onrechtvaardig, angstig dat ze het geloven en ik kan niet tegen onrechtvaardigheid." Waren de verschillende antwoorden.

Volgende vraag: "Wie van jullie heeft nooit geroddeld? Degene die nooit geroddeld heeft werpe de eerste steen!" Niemand stak z'n vinger op en ik zelf ook niet. We keken elkaar schuldbewust aan en het bleef een tijdje stil wat in deze groep een wonder is. "Zullen we afspreken dat we nooit meer roddelen over een ander?" We knikten allemaal ja en nu realiseer ik me dat ik over mijn groep roddel.

Als ik moeder was geweest

Las laatst een brief in de Libelle van een moeder over haar zoon: 'hij gaat fietsen naar Santiago de Compostella'. Ze komt met een hoop waarschuwingen en heeft allerlei tegenwerpingen. Volgens haar zou hij niet mogen gaan. De brief eindigt ermee dat haar zoon zei: "Ma, ik ben vijftig en ik wil nu gaan." Ik lees hem voor aan mijn vriendin en die ligt dubbel. Ook zij dacht dat het om een puberjongen ging. Ze lachte schamper toen ik opmerkte dat zij hetzelfde zou zeggen tegen haar dochter als ze vijftig zou zijn. Die is nu vijfendertig en ik zie het mijn vriendin zo zeggen. Ik ben geen moeder en dat krijg ik regelmatig van moeder vriendinnen te horen als ik voorzichtig iets opper over loslaten. Vroeger zei mijn moeder al: "Zeg jij nou maar niets. Jij bent geen moeder en je kan niet voelen wat wij doormaken!" Ze hebben gelijk en stiekem ben ik heel blij. Ik hoef me niet druk te maken of mijn heel volwassen kinderen wel of niet hun huis schoonhouden, met wie ze uitgaan en hoe en wat ze verder uitspoken. Al die moeders die ik ken voeren eindeloze gesprekken met elkaar en hebben slapeloze nachten: "Mijn dochter ruimt d'r kamer niet op" of "Mijn zoon heeft nog steeds geen vrouw en als ie een vriendin heeft is het niet mijn keuze!" en dan hebben ze het over dochters en zonen van vijftig plus. 

Ik ben vrij... nou ja... vrij? Mijn vader van drieënnegentig ontmoette een "meisje" van vijfentachtig. Ik ben toch even door z'n garderobe heen gegaan. De boel gesoigneerd en hier en daar wat haartjes bijgeknipt. Een fles advocaat en nootjes gekocht. Ik coachte hem hoe hij zich wat assertiever op kan stellen: "Pa, heb je nou haar naam nog niet gevraagd? Jullie hebben al drie avonden samen doorgebracht!" Ik heb er gelukkig nog geen slapeloze nachten van. Eerlijk? Ik denk dat ik nog veel erger zou zijn dan mijn vriendinnen.

Speelde ooit een moeder in een filmpje:

Werken met kleuters en rust in mijn hoofd

Zo’n veertig jaar geleden werkte ik met kleuters. Ik had een minibaantje als overblijf-juf. Het was vier dagen, één uur per dag. Het leek me leuk met kleine kinderen te werken. Het was op een zeer keurige school in een chique Amsterdamse buurt. Ik zag me zelf al met ze spelen, verhaaltjes vertellen en liedjes zingen. Het liep anders. Het eerste uur dat ik binnen was, stond er een klein meisje met blonde krulletjes voor me. De moeder liefdevol achter haar. “Dag K*t”, zei de kleine krullenbol tegen me. De moeder glimlachte trots naar haar dochtertje. Dat ene uurtje vloerde me totaal. Ik redde wat er te redden viel, haalde ze uit elkaar, veegde boterhammen van de muur en schreeuwde de longen uit mijn lijf. ’s Middags kon je me opdweilen. 

Op een dag kwam een vrouw meewerken. Stil kwam ze binnen. Ze zei weinig en stond er maar een beetje. Tot mijn grote verbazing waren de kinderen stil. Een dag kan nog toeval zijn, maar een aantal dagen achter elkaar? Het waren lieverdjes. Zo ongeveer als ik het me voor had gesteld. Gezellig spelend met elkaar, lief en vrolijk. Ik vroeg aan de vrouw hoe ze dat voor elkaar kreeg. Ze antwoordde dat ze zorgde dat haar gedachten rustig waren. Dat had een rustgevende invloed op de kinderen. Als je gedachten chaotisch zijn, nemen kinderen dat ook over. “Ah” dacht ik, “dat wil ik ook!” Mijn gedachten deden inderdaad niet voor de kinderen onder. Gedachten floepten kriskras door mijn hoofd. En vaak niet van die gezellige, maar zware, chaotische, donkere gedachten. De vrouw vertelde me dat ze mediteerde en als ik wilde kon ik het ook leren. Diezelfde avond kreeg ik les van haar. Ik was zeer gemotiveerd en oefende elke dag een aantal keer de meditatie. Binnen twee weken was het voor elkaar. Mijn gedachten werden rustig en soms zelfs stil. De kinderen waren engeltjes. Gedachten hebben kracht! 

Jaren later gaf ik een training bij een psychiatrische inrichting. Een vriendin, die was opgenomen, had me uitgenodigd. Toen ik binnenkwam voelde ik de zware energie chaotisch langs me heen schieten. Ik werd voorgesteld aan een staflid. Vertelde dat ik een cursus “Constructief Denken” kwam geven. De vrouw lachte schamper. “Dat werkt niet bij deze mensen, die zitten onder de medicijnen en zijn al te ver heen.” Ze riep een aantal mensen bij elkaar en een paar stafleden kwamen erbij zitten. We spraken af om het kwartier een rookpauze te houden. Anders hielden ze het niet vol. De drie stafleden hingen ongeïnteresseerd en moe in hun stoel. De patiënten zaten rechtop en vol aandacht naar me te kijken. Mijn vriendin zat achterin constant naar me te zwaaien van enthousiasme. Een week later zaten de stafleden weer net zo uitgezakt en de patiënten rechtop en hadden verhalen over hun ervaringen die week. Een van hen zei: “Ik lag te piekeren in mijn bed en toen heb ik het gedaan! Ik zei STOP met dat gepieker en dacht aan een paard in de wei. Ik heb een heerlijke nacht gehad.” De rookpauzes werden vergeten en we deelden prachtige uren. Een aantal van hen is nog een tijdje gaan mediteren. Die vriendin woont al jaren weer op zichzelf en schildert met kinderen en schreef een boek. Twee mensen van de staf kregen een burn-out. Gedachten hebben kracht! 

Lees Byron Katie, “Vier vragen die je leven veranderen.”

Brieven aan Simon Vinkenoog en Koos Alberts

Mijn moeder was kapster in haar jonge jaren. Het duurde niet lang want ze was allergisch voor bepaalde middelen. In de Amsterdamse kapsalon ergens in de Kinkerstraat, kwam ook de moeder van Simon Vinkenoog elke week. Die speelde buiten terwijl zijn moeder geknipt werd. "Tis een kwajongen maar wel een schat!" zei Simons moeder trots. Vlak voor zijn dood schreef ma Simon een brief waarin ze hem vertelde hoe trots zijn moeder op hem was.

Ze kreeg een lange brief terug waarin hij schreef hoe blij hij was met haar brief en dat hij graag koffie kwam drinken. Dat vond ma toch wat eng en zag grote wolken hasj door haar kamer trekken en Simon al dichtend sneller en nog meer pratend dan zij. Dus ze schreef hem dat ze het hier bij wilde laten.

Ma schreef wel vaker brieven. Een vriendin en ik zongen samen steeds 'Ik verscheurde je foto, heb je brieven verbrand!' en deden er een dansje bij en lagen dan dubbel van het lachen. Ik zei een keer gekscherend dat ik verliefd op Koos was. Nou ben ik meer op vrouwen maar ma nam het serieus en schreef Koos een brief dat haar dochter eindelijk op een man viel en wel op hem en dat ze nu zo opgelucht was. Ach, die moeder van me... wie weet wie ze nog meer schreef en waarover. Er zijn vast nog geheimen waar ik nooit meer achter kom.

Ik had Simon en mijn moeder wel eens samen willen zien.

Foto's: de jonge Simon en de jonge Koos, maar dat hoef ik jullie niet te vertellen. Zulke markante Amsterdammers.

Geen woorden, alleen hart

Gisteravond was ik mediteren bij een Boeddhistische gemeenschap. De stilte was weldadig en ik genoot met volle kracht van het Zijn. Na een uur meditatie mochten we op een vraag contempleren. Twee aan twee... een minuut stilte en dan mocht persoon A de vraag op allerlei manieren stellen en ronddraaien en daarna persoon B.
De keurige heer tegenover me was flink op leeftijd. "U bent A en ik ben B", zei ik. Hij keek me met een totaal open en liefdevolle blik aan en antwoordde: "Ik ben aap?"
Ik dacht dat hij me niet goed verstaan had en zei nog eens: "Nee, ik bedoel: "U bent A... u mag beginnen...".
"Aaah, zei de man en hij keek me zielsgelukkig aan: "Ja, ik ben aap...” Het begon tot me door te dringen dat dit was wat het was en dat het goed was. Dus we keken elkaar alleen een tijdje aan, waarop hij zei: "Heerlijk heerlijk..." en ik ervoer hetzelfde. Er zat niets tussen ons. Geen woorden, alleen hart.

Praters en luisteraars

Ben je een prater en stop je niet meer? Soms urenlang? Neem je alle ruimte om te vertellen wat er allemaal in je leven speelt en vergeet je op te letten en af en toe te vragen of de ander het nog wel trekt?

Ben je een oeverloze luisteraar en durf je niet te zeggen: "Ho stop!" omdat dat zo egocentrisch lijkt? Luister je soms uren lang? Tijd om even naar binnen duiken en pas op de plaats maken. Als je dat wilt tenminste. Het kan je vriendschappen en je gezondheid redden, ergernis schelen en een betere relatie met jezelf schenken.

Mocht je mij op één van deze twee betrappen en ik heb het zelf niet door, wil je me dan even wakker maken?

Vanmorgen lag ik te denken hoe mijn prater/luistergeschiedenis is. Mijn moeder was een gigantische doorprater en ze sprak zoveel dat ik op de wc ging zitten lezen met tot gevolg dat ik nog tot mijn veertigste elke wc van elke boekwinkel in Amsterdam heb bezocht. Boek=WC moet mijn systeem hebben gedacht. Mijn vader had zo z'n trucjes en zei op gepaste tijden: "tssss, o ja?, goh..." al had ie het verhaal al duizend maal gehoord. Vroeg hem ooit of hij er niet gek van werd en hij zei: "Ach, ik ben immuun geworden..."

Op mijn zestiende bezocht ik elke week een maatschappelijk werkster om over mijn problemen te praten. Ze gaapte veelvuldig wat me zeer onzeker maakte. Kan me herinneren dat ik ooit de moed had te vragen of ik haar verveelde. Ze was gewoon moe en had de hele dag al naar verhalen geluisterd. Tja... Ik verkeerde meestal in het gezelschap van praters en op een dag zei één van hen dat ik een goede luisteraar ben. Was totaal verrast want zo zag ik mezelf helemaal niet. Als coach moet je natuurlijk goed kunnen luisteren maar ook de boel stop kunnen zetten indien ik dat nodig acht. Daar heb ik geen probleem mee.

Als vriendin is dat een totaal ander iets. Je kunt nu eenmaal je vrienden niet ongevraagd coachen. Ik hou ervan te vertellen en ik kan me herinneren dat een vriendin me toesnauwde: "Jij vertelt alleen maar anekdotes". Ik schrok verschrikkelijk en heb haar niet verder gevraagd wat ze bedoelde. Het verhalen vertellen zat me toen al in het bloed al schreef ik ze nog niet op. Dat kwam veel later. Ik was altijd al verbaasd over de bijzonderheden in mijn leven en die vertelde ik graag. Het kwam niet zo bij me op om over gevoelens te praten. Wel over anderen en anderen vertelden mij ook over anderen. Het is opvallend hoeveel we over anderen praten. Wil natuurlijk niet generaliseren en ik bedoel natuurlijk niet jou, maar toch... Heel veel gesprekken gaan over gevoelens, veel over anderen en heel veel zijn herhalingen van herhalingen.

Ik herken dat ik soms naar iemand luister die van doorpraten weet en dat ik op een gegeven moment in een soort roes zit en eigenlijk weg wil rennen maar vast geplakt zit op mijn stoel. Dan moet ik mezelf los rukken om een eind te maken aan het gesprek. Heb nu geleerd om mensen die veelpraters zijn te zeggen: "Ik heb een half uur voor je en dan krijg je alle aandacht... " Dat werkt prima. Dan weten we beiden wat we te verwachten hebben en gek genoeg kan een verhaal van drie uur ook in een half uur verteld worden omdat je de essentie eerder raakt en de zijpaden uit de weg gaat.

We hebben het allemaal zelf in de hand. Als ik wil stoppen met een gesprek en ik zeg er niets van... dan creëer ik de situatie zelf. Als ik zie dat iemand wegdraait met de ogen terwijl ik zit te praten, dan vraag ik... of ik nog door zal gaan of dat ik zal stoppen. Het is niet fijn om te praten tegen iemand die er eigenlijk genoeg van heeft. Dus openheid en duidelijkheid is heel prettig voor beiden.

Dan is er nog de conversatie in onszelf. Soms kunnen we in onszelf praten over dingen die we duizenden malen herhalen. Als het fijn is dan gaan we daar lekker mee door. Zodra het ergernis en irritatie oplevert, heb ik geleerd te stoppen en een ander onderwerp te kiezen. Dat is heerlijk waardoor ik dol ben op gesprekken met mezelf. Dat is één van de mooiste dingen die ik ooit geleerd heb. Het is een tijd weggeweest en kon mijn eigen gedachten niet meer stoppen terwijl ik het toch jaren wel kon. Een flinke klap en weg was dat vermogen en werd flink down. Wel goed om dat ook te ervaren en niet zo makkelijk tegen anderen te zeggen: "Nou, dan ga je toch aan iets anders denken!" Flink doorvoelen helpt dan wel maar voor je zover bent. Gelukkig is de rust weer gekeerd maar moet nog steeds mijn best doen.

Hoop dat ik jullie niet heb verveeld met deze bedenksels maar je hoeft dit stukje natuurlijk helemaal niet te lezen. Daar ben je totaal vrij in.

Kortom, als je merkt dat je gasten wel erg lang op de wc blijven is het tijd om toch eens na te vragen waarom.

Membraan

Van de week gebeurde er iets wonderlijks: Ik droomde dat er een vreselijke stank en gevaarlijke lucht over Amsterdam hing. We werden gewaarschuwd en hoorde een stem zeggen: Membraan. Daarna zag ik hoe die lucht werd samengepakt en ingesloten door een ja waar door eigenlijk. Ik zag het in de lucht hangen maar nu op veilige afstand en in een vorm boven de stad, het werd tegen gehouden door een soort sterk vlies. Geen gevaar meer. Het had nog wel de planten op mijn vensterbank gedood. Ik hoorde knetteren en zag ze verschrompelen. Weer hoorde ik een paar keer: membraan en had geen idee wat dat was vroeg nog aan die stem is het membraam of membraan en kreeg duidelijk antwoord met een n. Kende het woord niet.

Toen ik wakker werd dacht ik: ik moet dat woord onthouden. Herhaalde het een paar keer in mijn hoofd zodat ik de volgende morgen het woord zou googlelen. Het bestond: 'Membranen zijn dunne vliezen en hebben de functie om bepaalde stoffen door te laten en andere tegen te houden. Dat kan een folielaag zijn, maar dan met een speciaal doel, namelijk om "ruimten" op een bepaalde manier te scheiden.'

Het zei me nog niet veel maar het bleef maar in mijn hoofd hangen en vond het zo wonderlijk dat ik een woord een paar keer zo heftig droomde dat ik niet kende en wel bestond.

Het bleef in mijn hoofd spinnen en schreef er over bij een groep en éne Renée antwoordde dat ze het idee had dat het over giftige informatie ging die ik niet tot me moest nemen.

Nu had ik net die avond ervoor... de avond na de droom, een vriendin geappt dat ze moet stoppen met oorlogsberichten naar me te sturen. Ik realiseer me dat ik te vaak krantenberichten lees en politieke filmpjes kijk.

Dus... ik schreef mijn gidsen met de vraag wat dat nou was met die membraan. Dit was het antwoord:

"Het is de voorzienigheid die je wilde waarschuwen. De vrouw had gelijk... en dat weet je. We wilden dat je zou luisteren en het woord zou opzoeken. Het is precies zo gegaan als wij het hadden uitgedokterd. Het is de zuiverheid van gedachten zonder al die narigheid en slechte invloeden die gemembraand worden. Het liet je goed nadenken en met behulp van Renée kwam het goed door. Je liet al weten niet gediend te zijn van de negatieve filmpjes die je vriendin stuurde. Hou daaraan vast en bewaar jezelf voor de Liefde.

De wind waait en laat die je hoofd schoon waaien. Je bent een kind van de vrede en die heb je zelf goed ervaren in dit leven. Je was even de weg kwijt maar je hebt 'm weer gevonden.

Ik vroeg nog wie mijn gidsen zijn: "je vader, je moeder en vele anderen die je hebt gekend."

Afbeelding van een microscopische membraan:

Ontmoeting met het Licht

In 1988 kwam ik voor het eerst bij de Brahma Kumaris in Amsterdam. Daar leerde ik mijn gedachten op een andere manier te gebruiken en ik kon het vrijwel meteen in praktijk brengen. Ik oefende enthousiast en dat was al levens veranderend, daar heb ik hier eerder over geschreven. Bij de Brahma Kumaris hadden ze ook het over God. Daar had ik niets mee. Wie of wat is God? Dat gedeelte sloeg ik over. Toch nieuwsgierig vroeg ik aan één van de teachers: “hoe weet je zo zeker dat God bestaat?” Ze antwoordde: “Dat kan ik je niet vertellen, dat kun je beter zelf ervaren”. Ze raadde me aan me open te stellen voor God en de beste tijd was om vier uur in de morgen. Wat grinnikend om mezelf van ‘kijk mij nou’ zette ik toch de wekker. De volgende morgen om precies vier uur, zat ik rechtop in bed, spreidde mijn armen wijd uit en ik zei zo in het niets: "God, kom maar.."

Tot mijn enorme schrik kwam er van rechtsboven een wit licht bij me binnen. Via mijn hoofd. Ik schrok verschrikkelijk, trok het dekbed helemaal over me heen en lag een tijd te trillen. De volgende ochtend ging ik boodschappen doen en ik merkte dat ik mezelf tegen moest houden om niet iedereen die ik zag te gaan omhelzen. De groenteboer en de bakkersvrouw en de jongen waar ik mijn krant kocht.

Ik was op slag verliefd... op mezelf, op alle mensen die ik tegen kwam. Ik zag de wereld totaal anders. Alles wat ik ondernam lukte. Een enorme golf van liefde spoelde door me heen. Het was soms adembenemend en heeft een hele tijd geduurd. Voor mijn gevoel een paar maanden en toen werd het wat minder. Het is nooit meer helemaal weggegaan. Het heeft een basis onder mijn leven gelegd.

In India zo’n twee jaar later had ik eens een boze bui. Ik zat op een muurtje te mokken. Op dat moment kwam er weer een wit Licht van rechtsboven. Zomaar uit het niets. Het Licht bleef maar binnen komen en ik voelde me als een ballon gevuld met geluk. Ik kon het niet meer bevatten en vroeg aan het Licht te stoppen. Het was teveel. De hele weg naar Amsterdam heb ik gehuild. Van geluk... en van opwinding om dit thuis te vertellen aan mijn familie en vriendinnen. Ik ben al jaren weg bij de Brahma Kumaris. Het was een mooie tijd, maar ik wilde verder zonder organisatie. Ben geen mens voor regeltjes. De relatie met God is altijd gebleven. Nog steeds als ik over deze gebeurtenissen vertel en nu ook op dit moment... voel ik het weer door me heen gaan. Kortom, ik barst... want het moet eruit.... God bestaat hoe je Hem/Haar ook noemt en hij is er voor iedereen!!! Het is belangrijk me te blijven voeden met goede boeken, lezingen, gesprekken met vrienden. Zodra ik het er over heb of lees of herken bij een ander ervaar ik het weer. In het boek Superbewustzijn van Colin Wilson schrijft hij dat mensen die een piekervaring hebben gehad het vaker ervaren als ze er over blijven praten. Dat er kans is dat anderen die meepraten het ook ervaren omdat het ’t bewustzijn van het wonder aanwakkert.

Soms vergeet ik het en schiet ik in mijn ego. Dan rij naar mijn werk met de radio aan en luister naar het nieuws. Blik op oneindig. Tot ik me realiseer dat ik dichterbij kom. Dan zet ik de radio uit en zeg ik: “God: doe jij het maar.. ik ga niet voor niets juist naar deze plek en naar die mensen.” Het werkt altijd!!! Ik kom in een ander bewustzijn. Ik voel me ontspannen en vrij en laat als het ware de training gebeuren. Het werkt in de ingewikkeldste situaties.... dan laat ik het los en er gebeuren weer speciale dingen. Ik kan er altijd op vertrouwen. Er zijn talloze voorbeelden van wonderen. Groter of kleiner, maar ze gebeuren elke dag als ik het wil en er voor open sta en het toelaat en het zie. Tijdens de trainingen bij onder andere de politie. Eén van de wonderen is dat ik politiemensen trainde, die ooit in dezelfde acties als ME’ers achter me aan renden. Met sommigen ben ik nu goede vrienden en we hebben mooie gesprekken over het leven en spiritualiteit.

Ik noem het Licht: God omdat ik het zo heb geleerd de eerste keer dat ik het voelde. Ik had geen weerstand tegen het woord omdat ik geen negatieve ervaringen had gehad in een religie, wat ik vaak bij mensen tegenkom. Voor hetzelfde geld noem je ‘m energie, bron, het Licht, Allah of Boeddha, Christusbewustzijn of Jezus. Iemand zei me dat ik mezelf had ervaren zonder de gebruikelijke blokkades.

Of God in me of buiten me is? Ik voel dat de energie door me heen stroomt. Hoe het precies zit, weet ik niet. Ik ga alleen af op wat ik ervaar. Het kan voor iedereen anders zijn. Ik heb in de loop der jaren zoveel mensen gesproken die ongeveer een dergelijke ervaring hebben, ieder op hun eigen manier. Ook mensen die mijn verhaal horen en het zelf gaan uitproberen komen met eigen ervaringen. Liefde stroomt heel vaak door me heen en ik zie het terug in de gezichten van de mensen met wie ik werk. Soms ben ik zo gelukkig dat ik niet weet waar ik het laten moet. Ik ben een kruik die overloopt.

Ik wens jullie evenveel geluk en een mooi Kerstfeest. PS. Hoeft niet per se om 4 uur in de ochtend hoor heb ik later gemerkt. Dus slaap maar lekker uit...

Deel II Het Witte Licht

Het begon in de vroege ochtend. Ik ben altijd erg vroeg wakker. Ik lig dan heerlijk te luisteren naar de merels en sta vroeg op. Die dag moest ik naar het ziekenhuis om een bobbel in mijn borst te laten nakijken. Mijn huisarts was er niet gerust op en maakte zich ongerust. Het was een flinke knobbel. Terwijl ik zo na lag te denken wat er aan de hand zou zijn en ik toch wat zenuwachtig was, bedacht ik me, dat ik nooit meer, zoals vroeger, ging zitten en mijn armen spreidde en God uitnodigde te komen. Dus ik ging rechtop in bed zitten. Daar ging ie weer. Ik wachtte …. geen wit licht. Wel werd ik rustig en ik ging me douchen, aankleden en de dag in.

Monter fietste ik naar het Onze Lieve Vrouwengasthuis voor de punctie. Ik voelde me op dat moment zo gelukkig dat ik totaal ontspannen op de pijnbank ging liggen. Ik bedacht me: ‘Als het kanker is, dan ga ik er het beste van maken en eventueel een mooi afscheid vieren van dit leven.’ Ondanks een felle aanhoudende pijn tijdens de prik, bleef ik het gevoel van geluk houden. Meteen al bleek dat er niets aan de hand was. Na het ziekenhuis had ik een afspraak met een manager van een school om te praten over een eventuele opdracht. Normaal ga ik eerst rustig het gesprek in en vraag wat ze nodig hebben. Nu zei ik tot mijn eigen verbijstering: "Ik ga jou coachen en je afdeling trainen!" Ze knikte heel zoet dat het goed was en dat heeft me jaren werk opgeleverd en elk jaar nog een lunch met de dame die inmiddels gepensioneerd is.

Ik voelde zo'n gigantische kracht in me.

Toen ik thuiskwam luisterde ik een voicemailbericht af, een spiritueel centrum in Zwolle wilde informatie over de lezing: ‘De kracht van Gedachten’. Hoe denk je dat het centrum heet? ‘Het Witte Licht!’ dus wel een Wit Licht alleen op een totaal andere manier dan ik had verwacht.

Ik vertelde mijn Lichtervaring aan een joodse collega uit Zuid Afrika met wie ik in Amsterdam een workshop gaf. Ze mailde me later, terug in Kaapstad, dat ze een lezing zou geven. Ze gebruikt in haar lezing symboliek om te laten zien, dat we lagen af kunnen pellen om bij onze kern te komen. Daarbij kleedt ze zich met vele lagen kleren en trekt ze deze lagen één voor één uit om bij een laatste laag uit te komen die ze keurig aan houdt. Dit doet ze natuurlijk als metafoor om haar punt te maken. Nu vond haar opdrachtgeefster, uit preutse overwegingen, dat dit gedeelte overbodig was en wilde dat ze dat oversloeg. Omdat het de kern van haar lezing is stond ze voor een dilemma. Mijn collega was er nogal van in de war. Wel laten of niet laten en wat dan?

Ze ging naar de nagelstudio om haar nagels te laten doen. Ze lag op de bank te piekeren en de vrouw liep weg uit de kamer. Ze visualiseerde dat ze haar armen uitspreidde en dacht: “G’d (Joden spreken de naam van God niet uit) wat zal ik doen?” Op dat moment stapt een vrouw de studio binnen die daar ook werkte. Ze kenden elkaar niet. Ze ging zitten, kijkt haar diep aan en zei: “Wat je doet, is het juiste om te doen, omdat je de waarde in mensen ziet en ze wil helpen. Geef niet op. Ga door en het geeft niet wat mensen zeggen. Je moet doen wat je moet doen.” De vrouw zei dat ze niet wist waarom ze dit zei, dat ze voelde dat God door haar heen sprak en dat ze ervan beefde. De vrouw bleek overtuigd Christen.

Zo zie je dat het Licht door alle mensen heen werkt. Het maakt niet uit. Het Licht en de Liefde laat zich niet tegenhouden en straalt eeuwig door. Aan ons om de deur open te zetten...

Deel III

Al eerder schreef ik dat ik een tweede Lichtervaring had terwijl ik op een muurtje in India zat te mokken. Nu is het waarom ik zat te mokken ook wel waard beschreven te worden. Dat heb ik nog niet eerder gedaan. Van de week vertelde ik het aan een vriendin en die zei: ''Mar, dat moet je opschrijven!" en ja dat laat ik mij niet twee keer vertellen. Hier is het hele verhaal:

Het zat zo: Ik was voor het eerst mee met een groep van de Brahma Kumaris naar het hoofdcentrum in Rajastan. Het is een prachtige plek. Een soort dorp met witte gebouwen en mensen die in het wit rond lopen. Overal planten en bloemen, ik keek mijn ogen uit. Inmiddels nu jaren later weet ik dat het nu nog mooier en groter is dan toen, maar op dat moment was ik betoverd.

We werden verwend met de heerlijkste koekjes en snoepjes na het mediteren, kregen boekjes gratis en truien en omslagdoeken. Het kon niet op. Elke dag kon je kiezen uit verschillende lezingen en meditaties die allemaal werkelijk de moeite waard waren. De maaltijden waren overheerlijk en je kon op laten scheppen wat je wilde al was het drie keer en dat alles voor f. 13,- per dag.

Nu zijn alle lessen van de Brahma Kumaris gratis... ze willen geen geld voor de lessen van God zeggen ze en wat ze nodig hebben komt vanzelf. Een vriend van me was zo geraakt door de lessen in Amsterdam dat hij een flinke enveloppe met geld gaf aan de vrouw die op dat moment achter de balie zat. Ik stond erbij toen ze vroeg: ''Weet je dat zeker? Komt dat echt uit je hart?" Mijn vriend aarzelde en stond bijna te wankelen van verwarring. Hij stopte de enveloppe weer in zijn jaszak en gaf de volgende keer een nog grotere enveloppe... zo werkt dat.

Zo ook in India... we waren zo onder de indruk van alles wat we ontvingen dat we boven op die schamele dertien gulden, graag nog wat extra's deden. Er kwamen mensen van alle werelddelen en toch liep alles op rolletjes. Je merkte haast niet dat we met ons duizenden rondliepen.

Eén van de wonderen was dat een oudere vrouw op een podium voor een gigantische zaal, vol met mensen in het wit, de boodschap van God doorkrijgt. Nou was ik daar niet zo van overtuigd en ik wilde het natuurlijk heel graag meemaken. De beginners mochten helemaal vooraan zitten en ik had er mijn bril voor opgezet zodat ik alles goed kon zien. De vrouw van een jaar of zeventig zat stil op haar stoel en na een tijdje knikte haar hoofd flink naar achteren en dat was het teken dat God haar lichaam gebruikte om ons toe te spreken. Met fluistertoon in het Hindi sprak de vrouw en boven in de zaal zaten mensen die het voor ons vertaalden in het Engels. Met onze radiootjes op een kanaal afgestemd konden we met koptelefoons op alles horen. Het waren mooie teksten die tot het hart spraken.

Na een lange tijd spreken mochten we allemaal één voor één voor haar staan en kregen we ieder een blik van God. Een paar seconden keek God door de ogen van de vrouw ons aan. We stonden in een gigantisch lange rij en ik stond uren te wachten tot ik voor de vrouw stond. Met bonzend hart keek ik haar aan. Op dat moment werd me een roos in de handen geduwd door één van de Amsterdamse delegatie om aan de vrouw te geven. De roos viel en ik raapte hem op en... de vrouw/God keek al naar de volgende. Verbijsterd liep ik het podium af... nog aarzelend of ik niet even terug in de rij zou gaan. Iedereen stond zo vredig te wachten dat het wat raar over zou komen als ik me er tussen zou wringen en weer helemaal achteraan staan zou me weer uren kosten. Op dat moment voelde ik een hevige diarree opkomen en ik haastte me naar de toiletten. Iemand had me in een sari gehesen en dat werkt niet lekker op zo'n Indiase stap wc dus ik sloeg de sari over mijn hoofd heen en deed wat ik te doen had terwijl de lappen stof zich ontrolden en half in het gat hingen. Probeerde de 15 meter stof nog wat te draperen maar het was onbegonnen werk. Toen ik klaar was kleedde ik me snel om en ging op het muurtje zitten mokken.

'Potverdrie, ben ik naar India gekomen om God te ontmoeten, sta ik uren in die rij en komt dat stomme mens met die roos aan zetten... had me met rust gelaten. Dit was mijn moment... en wat moet ik ook in zo'n stomme sari.' Op dat moment kwam weer van rechtsboven (net als de eerste keer in mijn bed) van rechtsboven een gigantisch Licht door mijn hoofd mijn lichaam in. Het was dit keer nog heftiger dan de vorige keer en het bleef maar doorgaan. Dit keer was ik niet bang. "Kom maar...." zei ik en hield mijn armen op om te ontvangen. Het Licht ging maar door en ik werd niet alleen totaal gevuld nee, ik was als een kruik die overliep van geluk. Af en toe leek het of ik niet meer kon hebben: "stop maar, ik heb genoeg... ' maar het ging door uren en uren. De tranen stroomden over mijn wangen en dat bleef dagen lang zo. Toen ik met een paar andere vrouwen aan tafel zat in het restaurant vroeg een Indiase zuster aan ze: "Why is that woman crying all the time?" Ik antwoordde zelf: "I am so happy!!!" "Oh, just go on then..." zei ze en liep weg met een handgebaar van laat haar maar. Voor mij was dit een teken dat wat er binnen gebeurde wel heel bijzonder en mooi was... maar dat God er altijd is... waar dan ook en dat ik altijd verbonden ben.

Op weg naar huis in het vliegtuig huilde ik nog stilletjes voor me uit. Ik wilde naar mijn ouders en vriendinnen om te vertellen dat ik wist dat God bestond. Eén van de teachers zei me: "Ga nou niet meteen het aan iedereen vertellen... wacht nou nog even en laat het eerst helemaal tot je doordringen. Mensen gaan raar reageren en dat gaat ten koste van je staat. Ik luisterde niet en ging meteen naar mijn ouders en riep: "God bestaat!!!" Mijn moeder die zelf af en toe de gekste dingen deed op religieus gebied (zoals op een stoel staan en roepen: Ik ben één met Jezus!) vond het maar raar en trok een vies gezicht. Die vrouw had gelijk gehad... ik kon het beter nog een tijdje voor mezelf houden.

Het duurde maanden voor het geluksgevoel en de gigantische liefde die door me heen stroomde minder heftig werd. Het is nooit meer helemaal weggegaan. Ben al jaren weg bij de Brahma Kumaris. Het was een mooie tijd maar de regeltjes waren me toch te streng, hoewel ik me er nooit echt aan heb gehouden. Niemand die het me kwalijk nam. Ik heb veel aan ze te danken en als ik af en toe langs ga dan word ik met open armen begroet ook als ik kritisch over ze schrijf.

Vijftigplus vrouwen en gezien worden

Dit wordt nu al de zeventigste keer dat ik de winter meemaak. Op mijn veertigste moest ik huilen van blijdschap dat ik het had gehaald wat natuurlijk heel vreemd was. Meestal huilen mensen omdat ze zich zo oud voelen. Het is even wennen om te ervaren dat mijn lichaam niet meer zo piep is en de rimpels nu flinke inkepingen in mijn gezicht maken. Zag mezelf laatst op een video dansen en oh wat was ik goed in dansen... zo soepel en lenig en nu zag ik een oudere dame die wat op de maat hupste terwijl ik het gevoel had dat ik net als vroeger de show stal. Dat noemen ze dansgevoelstemperatuur. Het voelt als dertig en het ziet eruit als vijfenzestig maar dat mag de pret niet drukken. Lekker doordansen.

Wat ik ook merk is dat jongeren niet alleen heel lief voor me opstaan in de bus, wat heerlijk is... maar ook dat ze nog naar me luisteren. Werk bij een trainingsorganisatie waar ik jonge trainers coach. Ben de enige met grijs haar en rimpels en ze nemen me heel serieus.

Laatst zag ik bij het programma 'Boeken' Martine de Jong. Ze schreef een boek over een vijftigjarige vrouw. De uitgever had met een wegwerp-handgebaar te kennen gegeven dat dat een heel oninteressant onderwerp is. Dat maakte dat ze juist doorschreef. De interviewster nam het gesprek over met dat je na je vijftigste als vrouw niet meer gezien wordt en het was duidelijk niet waar de schrijfster met het gesprek heen wilde.

Zodra ik denk: 'Ze zien me niet meer!' maak ik me kleiner, voel ik me grijzer en straal ik uit dat ik niet gezien word, dan zie ik mezelf ook niet meer. Ken zoveel vrouwen van boven de vijftig, zestig, zeventig, tachtig en ouder die gezien worden en hoe... je kunt ze niet over het hoofd zien al zouden ze willen en we zien elkaar... wat een geluk dat ik ze ken!

Dus laat je niet op je kop zitten door grijze haren of rimpels en zeker niet door rare gedachten over leeftijd. Daar doen we niet aan mee... we dansen lekker door, flirten, knuffelen, babbelen, bomen, ergeren ons, genieten, verdrieten, klein pijntje hier en grotere pijn daar en schrijven en leven daartussen door en blijven elkaar inspireren! Dit geldt natuurlijk ook voor mannen! 

Nee!

Twee maal in mijn leven maakte ik het mee dat iemand pontificaal "nee" zei toen ik vroeg of ik aan het tafeltje in het café erbij mocht zitten. Nou ja de eerste keer was letterlijk "no". Zo'n dertig jaar geleden kwam ik in het Americain in Amsterdam en zag één stoel vrij bij een tafeltje waar al een man zat. 'May I please join you?' vroeg ik netjes. "No" was het simpele maar zeer duidelijke antwoord. Met bonzend hart ging ik ervandoor. Tja... ik kon nu wel zeggen dat ik ooit met Sean Connery had gesproken. 

De tweede keer was vorige week door een vrouw die ik al jaren van gezicht ken. Van het vrouwenhuis nog in mijn jonge jaren en later ook op andere plekken. We waren prettig in gesprek, zij zat en ik stond. Op mijn vraag: "Zal ik erbij komen zitten?" zei ze heel duidelijk en pertinent: "Nee!" Dit keer moest ik erg lachen en had grote bewondering voor haar. Ze legde het na die 'nee' ook netjes uit, dat scheelt ook. Het was haar op dat moment iets teveel. Ze had het heel druk gehad. Toch realiseerde ik me hoe weinig het voor komt dat mensen zo duidelijk zijn.

'Nee' is een moeilijk woord voor velen. Ook voor mij is 'nee' zeggen niet makkelijk. Moet er goed bij blijven als iemand me iets vraagt. Voor ik het weet is het 'ja' er al uit en om het dan terug te draaien is meer werk. Dus heb mezelf aangeleerd om in eerste instantie te zeggen: "Ik ga er even over nadenken". Dat geeft me tijd om een beslissing te nemen. 

Geef trainingen in assertiviteit meestal aan vrouwen in de zorg die geen nee kunnen zeggen en daarom heel veel doen en ook meestal dat waar ze geen zin in hebben. De meeste mantelzorgers zijn vrouwen die altijd 'ja' zeggen, ook uit schuldgevoel als ze een keer 'nee' zouden zeggen.

Vandaag zag ik de 'nee' vrouw weer. Ze vroeg: "Zullen we dit keer wel aan een tafeltje gaan zitten samen?" Kon het natuurlijk niet laten eerst nee te zeggen maar het werd ja. Het is een erg leuk mens.

Zie ook!

Het mysterie van de verdwenen salade

Mijn vriendin zei: “we hebben zaterdag afgesproken met onze vriendinnen ergens aan de Vecht te eten.” “O, leuk”, zei ik want ik vind de Vecht prachtig. “Het is in een heel speciaal restaurant” zei ze voorzichtig, want ze kent me. “Hoe speciaal?” vroeg ik achter-dochtig… “Nou met een chef-kok en haute cuisine..” “Toch geen liflafrestaurant?”

Ik hou van lekker volle borden met mogelijkheid tot Vlaamse friet en een lekker visje. Of iets vegetarisch en liefst nog macrobiotisch… als mijn bord maar vol ligt. Heb ooit eens ergens gegeten voor heel veel geld en daar kreeg ik een vierkant blokje dat aardappel bleek te zijn en een stukje gras mooi gedrapeerd over een lik honing. Kosten: vijftig gulden toen nog, waarna we naar de snackbar zijn gegaan om echt te eten.

Mijn vriendin vond het wel spannend om het restaurant te bezoeken en na wat mokken gaf ik me over en we gingen. De ambiance was prachtig en onze vriendinnen zaten al aan de wijn. Ik had ze lang niet gezien en er was veel bij te praten. Dat was wat ingewikkeld want om de haverklap kwam de serveerster ons vertellen wat er allemaal in de gerechten zat. Dat duurde wel een kwartier per gerecht. Het aantal ingrediënten hadden ze weten samen te persen tot vingerhoed-formaat. Bij de eerste gang kwamen er inderdaad precies drie vingerhoedjes naast elkaar op een bordje.

De serveerster zei: "links van u is de salade". Ik keek links maar zag niets. Onze vriendin aan de linkerkant zat te knikken maar ik zag bij haar ook geen salade. Links van haar stond een prachtige kast dus ik dacht misschien zit daar de salade in… niets. Ik zei tegen de serveerster: “ik zie geen salade” waarop ze met haar pink wees naar het linker vingerhoedje. Dat is de salade. Daarnaast een vingerhoedje van kastanjes gedrapeerd door twee flinterdunne ui schilfertjes. En daarnaast een roze vingerhoedje dat zo moezig was dat het niet meer definieerbaar was.

Toen moest er wijn worden gekozen. Vriendin Anna was degene die de wijn proefde voor het ingeschonken werd. Ze is expert op het gebied want ze heeft cursussen gevolgd in Frankrijk. Professioneel zette ze het glas aan haar lippen en nam een slok. Ongeveer drie minuten liet ze de wijn door haar mond gaan. Het hele restaurant viel stil en ik voelde de adem van de serveerster en alle andere aanwezigen stokken. Ook de mijne zat ergens in mijn keel… eindelijk slikte Anna de wijn door en knikte geruststellend. Het was goed. Als één ademde het restaurant uit. “Dat was spannend”, verzuchtte mijn vriendin. En dat was het ook. Een regelrechte thriller want ik was als de dood dat de wijn terug moest. Dat heb ik van mijn moeder. Die durfde alles maar ze vond het eng mayonaise bij het eten te vragen in een restaurant en we moesten allemaal ons bord leeg eten anders zou de ober boos worden.

Daarna kwam een krab-iets met allerlei ingewikkeldheden erin. Een veeg mayo als kunstuiting er naast gesmeerd op een leien bord. Dat leien bord was een kunststuk op zich. Het krab-iets smaakte precies als huzarensalade uit een pakje en daar had ik het bij moeten laten. Want die krab bleef ergens boven mijn maag steken.

Ik moet toegeven; de dorade van vijf centimeter was verrukkelijk en het ronde aardappelachtige ringetje dat er op lag met het gat in het midden was zalig.

Tamme eend was het vierde gerecht. Hoe ze die eend tam hadden gekregen, ik weet het niet. Ze hadden hem waarschijnlijk pootjes leren geven en in huis gehouden. Tot het moment dat de topkok dacht… "nu is het moment" en hem de nek omdraaide. Nu lag hij in vijf ministukjes op mijn bord met een piepklein aspergetje dat mijn vriendin stiekem van mijn bord griste. Ik denk dat ze trek had.
Eigenlijk voelde ik me toen al sinds het krab-iets niet zo goed maar ik vond het zonde om op te geven. Tenslotte had ik mij nog niet vol gegeten en ik vermoedde al dat de rekening niet gering zou zijn.

Uiteindelijk kwam het toetje dat zo dampte van het stikstof dat ik het niet durfde aan te raken. Het bleek koud dus dat viel mee. Boven het enorme rook verspreidende glas lag een piepklein glaasje met chocolade. Daar ging het helemaal mis. Niet alleen omdat ik mijn vriendinnen niet meer kon waarnemen maar ook omdat ik naar buiten moest rennen omdat mijn maag nu wel erg opspeelde.

Jammer, de koffie kon ik niet meer aan en de schaal met prachtige bonbons moest ik laten. Gelukkig had ik mijn humor nog toen de rekening kwam van tweehonderdendertig euro. Het was een aanbieding, normaal was het vierhonderdenzestig, het dubbele. Terug in de auto, ons haastend om snel op mijn eigen wc los te kunnen gaan, zeiden mijn vriendin en ik tegen elkaar: "we hebben wel gelachen voor dat geld."


Uit: Niets meer te bewijzen

Streng toch bang en de Hari Krishna's

Fietste net langs mijn oude school. Die was alleen voor meisjes met flinke stevige docentes die van wanten wisten en waar ik behoorlijk bang voor was. De directrice was ook een stevige dame met een hele lage stem die prachtig Engels sprak. We hadden groot ontzag voor haar. 

Eén klasseavond zal ik nooit vergeten. Ze hadden de Hari Krisna's uitgenodigd die vertelden over Krisna en reïncarnatie en ik vond het allemaal heel interessant. Las toen al boeken over spiritualiteit dus het ging er in als koek. Natuurlijk zongen ze ook hun mantra en we zongen allemaal van harte mee en tot mijn grote verbijstering onze directrice ook. Ze stond er vol overtuiging bij te dansen. We kregen allemaal een uitnodiging om naar een feest te komen met lekker eten. Ze hadden hapjes bij zich die ik verrukkelijk vond. Had nog nooit zoiets lekkers gegeten. Thuis gekomen vertelde ik enthousiast over mijn avontuur en over het feest. Ik zong de mantra en kon niet meer ophouden. Mijn moeder heeft me nog nooit geslagen maar toen wel. Ze wilde me wakker krijgen... ik mocht niet naar het feest. Dat werd grote ruzie en ja mijn moeder was natuurlijk als de dood dat ik bij de sekte zou gaan. Zelf las ze ook boeken over spiritualiteit maar dit ging haar te ver. Ben inderdaad niet gegaan wat ik heel jammer vond.

Ach, ik bakte er niets van op school en werd vervelend. Van een heel lief verlegen meisje begon ik de juffen uit te dagen. Niet onze directrice want dat vond ik te eng. Op een dag zat ik in de klas en ze zei met haar diepe stem: "Ik noem geen namen Marja Ruijterman maar als je nog één keer de gore moed hebt!" Ik bleef zitten en mijn moeder zei: "dan ga je maar werken!" Zo geschiedde het dat ik op mijn vijftiende ging werken bij het Sociaal Fonds Bouwnijverheid als administratieve kracht. De directrice stierf vrij snel nadat ik van school ging en we gingen naar haar crematie. Weet nog dat het gordijn flink op bolde en we schrokken ons 'dood'. Zou ze??? 

Vele vele jaren later toen ik shiatsu-masseur was kwam de vriendin van onze directrice voor een behandeling. Ik herkende haar direct. Ze was de inspectrice van school... een streng uitziende dame die altijd mannenpakken droeg. 

Tja, nu lag de inspectrice op mijn behandeltafel en ze was nog zo verdrietig na al die jaren dat haar vriendin er niet meer was. Ze vertelde dat onze directrice, die flinke vrouw waar we allemaal bang voor waren, bang was voor muizen en dat ze zich op het balkon opsloot als er een muis was gesignaleerd. Dat gaf even een ander beeld. Zo zie je maar we hebben allemaal meerdere kanten en onvermoede angsten.