Geen woorden, alleen hart

Gisteravond was ik mediteren bij een Boeddhistische gemeenschap. De stilte was weldadig en ik genoot met volle kracht van het Zijn. Na een uur meditatie mochten we op een vraag contempleren. Twee aan twee... een minuut stilte en dan mocht persoon A de vraag op allerlei manieren stellen en ronddraaien en daarna persoon B.
De keurige heer tegenover me was flink op leeftijd. "U bent A en ik ben B", zei ik. Hij keek me met een totaal open en liefdevolle blik aan en antwoordde: "Ik ben aap?"
Ik dacht dat hij me niet goed verstaan had en zei nog eens: "Nee, ik bedoel: "U bent A... u mag beginnen...".
"Aaah, zei de man en hij keek me zielsgelukkig aan: "Ja, ik ben aap...” Het begon tot me door te dringen dat dit was wat het was en dat het goed was. Dus we keken elkaar alleen een tijdje aan, waarop hij zei: "Heerlijk heerlijk..." en ik ervoer hetzelfde. Er zat niets tussen ons. Geen woorden, alleen hart.

Praters en luisteraars

Ben je een prater en stop je niet meer? Soms urenlang? Neem je alle ruimte om te vertellen wat er allemaal in je leven speelt en vergeet je op te letten en af en toe te vragen of de ander het nog wel trekt?

Ben je een oeverloze luisteraar en durf je niet te zeggen: "Ho stop!" omdat dat zo egocentrisch lijkt? Luister je soms uren lang? Tijd om even naar binnen duiken en pas op de plaats maken. Als je dat wilt tenminste. Het kan je vriendschappen en je gezondheid redden, ergernis schelen en een betere relatie met jezelf schenken.

Mocht je mij op één van deze twee betrappen en ik heb het zelf niet door, wil je me dan even wakker maken?

Vanmorgen lag ik te denken hoe mijn prater/luistergeschiedenis is. Mijn moeder was een gigantische doorprater en ze sprak zoveel dat ik op de wc ging zitten lezen met tot gevolg dat ik nog tot mijn veertigste elke wc van elke boekwinkel in Amsterdam heb bezocht. Boek=WC moet mijn systeem hebben gedacht. Mijn vader had zo z'n trucjes en zei op gepaste tijden: "tssss, o ja?, goh..." al had ie het verhaal al duizend maal gehoord. Vroeg hem ooit of hij er niet gek van werd en hij zei: "Ach, ik ben immuun geworden..."

Op mijn zestiende bezocht ik elke week een maatschappelijk werkster om over mijn problemen te praten. Ze gaapte veelvuldig wat me zeer onzeker maakte. Kan me herinneren dat ik ooit de moed had te vragen of ik haar verveelde. Ze was gewoon moe en had de hele dag al naar verhalen geluisterd. Tja... Ik verkeerde meestal in het gezelschap van praters en op een dag zei één van hen dat ik een goede luisteraar ben. Was totaal verrast want zo zag ik mezelf helemaal niet. Als coach moet je natuurlijk goed kunnen luisteren maar ook de boel stop kunnen zetten indien ik dat nodig acht. Daar heb ik geen probleem mee.

Als vriendin is dat een totaal ander iets. Je kunt nu eenmaal je vrienden niet ongevraagd coachen. Ik hou ervan te vertellen en ik kan me herinneren dat een vriendin me toesnauwde: "Jij vertelt alleen maar anekdotes". Ik schrok verschrikkelijk en heb haar niet verder gevraagd wat ze bedoelde. Het verhalen vertellen zat me toen al in het bloed al schreef ik ze nog niet op. Dat kwam veel later. Ik was altijd al verbaasd over de bijzonderheden in mijn leven en die vertelde ik graag. Het kwam niet zo bij me op om over gevoelens te praten. Wel over anderen en anderen vertelden mij ook over anderen. Het is opvallend hoeveel we over anderen praten. Wil natuurlijk niet generaliseren en ik bedoel natuurlijk niet jou, maar toch... Heel veel gesprekken gaan over gevoelens, veel over anderen en heel veel zijn herhalingen van herhalingen.

Ik herken dat ik soms naar iemand luister die van doorpraten weet en dat ik op een gegeven moment in een soort roes zit en eigenlijk weg wil rennen maar vast geplakt zit op mijn stoel. Dan moet ik mezelf los rukken om een eind te maken aan het gesprek. Heb nu geleerd om mensen die veelpraters zijn te zeggen: "Ik heb een half uur voor je en dan krijg je alle aandacht... " Dat werkt prima. Dan weten we beiden wat we te verwachten hebben en gek genoeg kan een verhaal van drie uur ook in een half uur verteld worden omdat je de essentie eerder raakt en de zijpaden uit de weg gaat.

We hebben het allemaal zelf in de hand. Als ik wil stoppen met een gesprek en ik zeg er niets van... dan creëer ik de situatie zelf. Als ik zie dat iemand wegdraait met de ogen terwijl ik zit te praten, dan vraag ik... of ik nog door zal gaan of dat ik zal stoppen. Het is niet fijn om te praten tegen iemand die er eigenlijk genoeg van heeft. Dus openheid en duidelijkheid is heel prettig voor beiden.

Dan is er nog de conversatie in onszelf. Soms kunnen we in onszelf praten over dingen die we duizenden malen herhalen. Als het fijn is dan gaan we daar lekker mee door. Zodra het ergernis en irritatie oplevert, heb ik geleerd te stoppen en een ander onderwerp te kiezen. Dat is heerlijk waardoor ik dol ben op gesprekken met mezelf. Dat is één van de mooiste dingen die ik ooit geleerd heb. Het is een tijd weggeweest en kon mijn eigen gedachten niet meer stoppen terwijl ik het toch jaren wel kon. Een flinke klap en weg was dat vermogen en werd flink down. Wel goed om dat ook te ervaren en niet zo makkelijk tegen anderen te zeggen: "Nou, dan ga je toch aan iets anders denken!" Flink doorvoelen helpt dan wel maar voor je zover bent. Gelukkig is de rust weer gekeerd maar moet nog steeds mijn best doen.

Hoop dat ik jullie niet heb verveeld met deze bedenksels maar je hoeft dit stukje natuurlijk helemaal niet te lezen. Daar ben je totaal vrij in.

Kortom, als je merkt dat je gasten wel erg lang op de wc blijven is het tijd om toch eens na te vragen waarom.

Membraan

Van de week gebeurde er iets wonderlijks: Ik droomde dat er een vreselijke stank en gevaarlijke lucht over Amsterdam hing. We werden gewaarschuwd en hoorde een stem zeggen: Membraan. Daarna zag ik hoe die lucht werd samengepakt en ingesloten door een ja waar door eigenlijk. Ik zag het in de lucht hangen maar nu op veilige afstand en in een vorm boven de stad, het werd tegen gehouden door een soort sterk vlies. Geen gevaar meer. Het had nog wel de planten op mijn vensterbank gedood. Ik hoorde knetteren en zag ze verschrompelen. Weer hoorde ik een paar keer: membraan en had geen idee wat dat was vroeg nog aan die stem is het membraam of membraan en kreeg duidelijk antwoord met een n. Kende het woord niet.

Toen ik wakker werd dacht ik: ik moet dat woord onthouden. Herhaalde het een paar keer in mijn hoofd zodat ik de volgende morgen het woord zou googlelen. Het bestond: 'Membranen zijn dunne vliezen en hebben de functie om bepaalde stoffen door te laten en andere tegen te houden. Dat kan een folielaag zijn, maar dan met een speciaal doel, namelijk om "ruimten" op een bepaalde manier te scheiden.'

Het zei me nog niet veel maar het bleef maar in mijn hoofd hangen en vond het zo wonderlijk dat ik een woord een paar keer zo heftig droomde dat ik niet kende en wel bestond.

Het bleef in mijn hoofd spinnen en schreef er over bij een groep en éne Renée antwoordde dat ze het idee had dat het over giftige informatie ging die ik niet tot me moest nemen.

Nu had ik net die avond ervoor... de avond na de droom, een vriendin geappt dat ze moet stoppen met oorlogsberichten naar me te sturen. Ik realiseer me dat ik te vaak krantenberichten lees en politieke filmpjes kijk.

Dus... ik schreef mijn gidsen met de vraag wat dat nou was met die membraan. Dit was het antwoord:

"Het is de voorzienigheid die je wilde waarschuwen. De vrouw had gelijk... en dat weet je. We wilden dat je zou luisteren en het woord zou opzoeken. Het is precies zo gegaan als wij het hadden uitgedokterd. Het is de zuiverheid van gedachten zonder al die narigheid en slechte invloeden die gemembraand worden. Het liet je goed nadenken en met behulp van Renée kwam het goed door. Je liet al weten niet gediend te zijn van de negatieve filmpjes die je vriendin stuurde. Hou daaraan vast en bewaar jezelf voor de Liefde.

De wind waait en laat die je hoofd schoon waaien. Je bent een kind van de vrede en die heb je zelf goed ervaren in dit leven. Je was even de weg kwijt maar je hebt 'm weer gevonden.

Ik vroeg nog wie mijn gidsen zijn: "je vader, je moeder en vele anderen die je hebt gekend."

Afbeelding van een microscopische membraan:

Ontmoeting met het Licht

In 1988 kwam ik voor het eerst bij de Brahma Kumaris in Amsterdam. Daar leerde ik mijn gedachten op een andere manier te gebruiken en ik kon het vrijwel meteen in praktijk brengen. Ik oefende enthousiast en dat was al levens veranderend, daar heb ik hier eerder over geschreven. Bij de Brahma Kumaris hadden ze ook het over God. Daar had ik niets mee. Wie of wat is God? Dat gedeelte sloeg ik over. Toch nieuwsgierig vroeg ik aan één van de teachers: “hoe weet je zo zeker dat God bestaat?” Ze antwoordde: “Dat kan ik je niet vertellen, dat kun je beter zelf ervaren”. Ze raadde me aan me open te stellen voor God en de beste tijd was om vier uur in de morgen. Wat grinnikend om mezelf van ‘kijk mij nou’ zette ik toch de wekker. De volgende morgen om precies vier uur, zat ik rechtop in bed, spreidde mijn armen wijd uit en ik zei zo in het niets: "God, kom maar.."

Tot mijn enorme schrik kwam er van rechtsboven een wit licht bij me binnen. Via mijn hoofd. Ik schrok verschrikkelijk, trok het dekbed helemaal over me heen en lag een tijd te trillen. De volgende ochtend ging ik boodschappen doen en ik merkte dat ik mezelf tegen moest houden om niet iedereen die ik zag te gaan omhelzen. De groenteboer en de bakkersvrouw en de jongen waar ik mijn krant kocht.

Ik was op slag verliefd... op mezelf, op alle mensen die ik tegen kwam. Ik zag de wereld totaal anders. Alles wat ik ondernam lukte. Een enorme golf van liefde spoelde door me heen. Het was soms adembenemend en heeft een hele tijd geduurd. Voor mijn gevoel een paar maanden en toen werd het wat minder. Het is nooit meer helemaal weggegaan. Het heeft een basis onder mijn leven gelegd.

In India zo’n twee jaar later had ik eens een boze bui. Ik zat op een muurtje te mokken. Op dat moment kwam er weer een wit Licht van rechtsboven. Zomaar uit het niets. Het Licht bleef maar binnen komen en ik voelde me als een ballon gevuld met geluk. Ik kon het niet meer bevatten en vroeg aan het Licht te stoppen. Het was teveel. De hele weg naar Amsterdam heb ik gehuild. Van geluk... en van opwinding om dit thuis te vertellen aan mijn familie en vriendinnen. Ik ben al jaren weg bij de Brahma Kumaris. Het was een mooie tijd, maar ik wilde verder zonder organisatie. Ben geen mens voor regeltjes. De relatie met God is altijd gebleven. Nog steeds als ik over deze gebeurtenissen vertel en nu ook op dit moment... voel ik het weer door me heen gaan. Kortom, ik barst... want het moet eruit.... God bestaat hoe je Hem/Haar ook noemt en hij is er voor iedereen!!! Het is belangrijk me te blijven voeden met goede boeken, lezingen, gesprekken met vrienden. Zodra ik het er over heb of lees of herken bij een ander ervaar ik het weer. In het boek Superbewustzijn van Colin Wilson schrijft hij dat mensen die een piekervaring hebben gehad het vaker ervaren als ze er over blijven praten. Dat er kans is dat anderen die meepraten het ook ervaren omdat het ’t bewustzijn van het wonder aanwakkert.

Soms vergeet ik het en schiet ik in mijn ego. Dan rij naar mijn werk met de radio aan en luister naar het nieuws. Blik op oneindig. Tot ik me realiseer dat ik dichterbij kom. Dan zet ik de radio uit en zeg ik: “God: doe jij het maar.. ik ga niet voor niets juist naar deze plek en naar die mensen.” Het werkt altijd!!! Ik kom in een ander bewustzijn. Ik voel me ontspannen en vrij en laat als het ware de training gebeuren. Het werkt in de ingewikkeldste situaties.... dan laat ik het los en er gebeuren weer speciale dingen. Ik kan er altijd op vertrouwen. Er zijn talloze voorbeelden van wonderen. Groter of kleiner, maar ze gebeuren elke dag als ik het wil en er voor open sta en het toelaat en het zie. Tijdens de trainingen bij onder andere de politie. Eén van de wonderen is dat ik politiemensen trainde, die ooit in dezelfde acties als ME’ers achter me aan renden. Met sommigen ben ik nu goede vrienden en we hebben mooie gesprekken over het leven en spiritualiteit.

Ik noem het Licht: God omdat ik het zo heb geleerd de eerste keer dat ik het voelde. Ik had geen weerstand tegen het woord omdat ik geen negatieve ervaringen had gehad in een religie, wat ik vaak bij mensen tegenkom. Voor hetzelfde geld noem je ‘m energie, bron, het Licht, Allah of Boeddha, Christusbewustzijn of Jezus. Iemand zei me dat ik mezelf had ervaren zonder de gebruikelijke blokkades.

Of God in me of buiten me is? Ik voel dat de energie door me heen stroomt. Hoe het precies zit, weet ik niet. Ik ga alleen af op wat ik ervaar. Het kan voor iedereen anders zijn. Ik heb in de loop der jaren zoveel mensen gesproken die ongeveer een dergelijke ervaring hebben, ieder op hun eigen manier. Ook mensen die mijn verhaal horen en het zelf gaan uitproberen komen met eigen ervaringen. Liefde stroomt heel vaak door me heen en ik zie het terug in de gezichten van de mensen met wie ik werk. Soms ben ik zo gelukkig dat ik niet weet waar ik het laten moet. Ik ben een kruik die overloopt.

Ik wens jullie evenveel geluk en een mooi Kerstfeest. PS. Hoeft niet per se om 4 uur in de ochtend hoor heb ik later gemerkt. Dus slaap maar lekker uit...

Deel II Het Witte Licht

Het begon in de vroege ochtend. Ik ben altijd erg vroeg wakker. Ik lig dan heerlijk te luisteren naar de merels en sta vroeg op. Die dag moest ik naar het ziekenhuis om een bobbel in mijn borst te laten nakijken. Mijn huisarts was er niet gerust op en maakte zich ongerust. Het was een flinke knobbel. Terwijl ik zo na lag te denken wat er aan de hand zou zijn en ik toch wat zenuwachtig was, bedacht ik me, dat ik nooit meer, zoals vroeger, ging zitten en mijn armen spreidde en God uitnodigde te komen. Dus ik ging rechtop in bed zitten. Daar ging ie weer. Ik wachtte …. geen wit licht. Wel werd ik rustig en ik ging me douchen, aankleden en de dag in.

Monter fietste ik naar het Onze Lieve Vrouwengasthuis voor de punctie. Ik voelde me op dat moment zo gelukkig dat ik totaal ontspannen op de pijnbank ging liggen. Ik bedacht me: ‘Als het kanker is, dan ga ik er het beste van maken en eventueel een mooi afscheid vieren van dit leven.’ Ondanks een felle aanhoudende pijn tijdens de prik, bleef ik het gevoel van geluk houden. Meteen al bleek dat er niets aan de hand was. Na het ziekenhuis had ik een afspraak met een manager van een school om te praten over een eventuele opdracht. Normaal ga ik eerst rustig het gesprek in en vraag wat ze nodig hebben. Nu zei ik tot mijn eigen verbijstering: "Ik ga jou coachen en je afdeling trainen!" Ze knikte heel zoet dat het goed was en dat heeft me jaren werk opgeleverd en elk jaar nog een lunch met de dame die inmiddels gepensioneerd is.

Ik voelde zo'n gigantische kracht in me.

Toen ik thuiskwam luisterde ik een voicemailbericht af, een spiritueel centrum in Zwolle wilde informatie over de lezing: ‘De kracht van Gedachten’. Hoe denk je dat het centrum heet? ‘Het Witte Licht!’ dus wel een Wit Licht alleen op een totaal andere manier dan ik had verwacht.

Ik vertelde mijn Lichtervaring aan een joodse collega uit Zuid Afrika met wie ik in Amsterdam een workshop gaf. Ze mailde me later, terug in Kaapstad, dat ze een lezing zou geven. Ze gebruikt in haar lezing symboliek om te laten zien, dat we lagen af kunnen pellen om bij onze kern te komen. Daarbij kleedt ze zich met vele lagen kleren en trekt ze deze lagen één voor één uit om bij een laatste laag uit te komen die ze keurig aan houdt. Dit doet ze natuurlijk als metafoor om haar punt te maken. Nu vond haar opdrachtgeefster, uit preutse overwegingen, dat dit gedeelte overbodig was en wilde dat ze dat oversloeg. Omdat het de kern van haar lezing is stond ze voor een dilemma. Mijn collega was er nogal van in de war. Wel laten of niet laten en wat dan?

Ze ging naar de nagelstudio om haar nagels te laten doen. Ze lag op de bank te piekeren en de vrouw liep weg uit de kamer. Ze visualiseerde dat ze haar armen uitspreidde en dacht: “G’d (Joden spreken de naam van God niet uit) wat zal ik doen?” Op dat moment stapt een vrouw de studio binnen die daar ook werkte. Ze kenden elkaar niet. Ze ging zitten, kijkt haar diep aan en zei: “Wat je doet, is het juiste om te doen, omdat je de waarde in mensen ziet en ze wil helpen. Geef niet op. Ga door en het geeft niet wat mensen zeggen. Je moet doen wat je moet doen.” De vrouw zei dat ze niet wist waarom ze dit zei, dat ze voelde dat God door haar heen sprak en dat ze ervan beefde. De vrouw bleek overtuigd Christen.

Zo zie je dat het Licht door alle mensen heen werkt. Het maakt niet uit. Het Licht en de Liefde laat zich niet tegenhouden en straalt eeuwig door. Aan ons om de deur open te zetten...

Deel III

Al eerder schreef ik dat ik een tweede Lichtervaring had terwijl ik op een muurtje in India zat te mokken. Nu is het waarom ik zat te mokken ook wel waard beschreven te worden. Dat heb ik nog niet eerder gedaan. Van de week vertelde ik het aan een vriendin en die zei: ''Mar, dat moet je opschrijven!" en ja dat laat ik mij niet twee keer vertellen. Hier is het hele verhaal:

Het zat zo: Ik was voor het eerst mee met een groep van de Brahma Kumaris naar het hoofdcentrum in Rajastan. Het is een prachtige plek. Een soort dorp met witte gebouwen en mensen die in het wit rond lopen. Overal planten en bloemen, ik keek mijn ogen uit. Inmiddels nu jaren later weet ik dat het nu nog mooier en groter is dan toen, maar op dat moment was ik betoverd.

We werden verwend met de heerlijkste koekjes en snoepjes na het mediteren, kregen boekjes gratis en truien en omslagdoeken. Het kon niet op. Elke dag kon je kiezen uit verschillende lezingen en meditaties die allemaal werkelijk de moeite waard waren. De maaltijden waren overheerlijk en je kon op laten scheppen wat je wilde al was het drie keer en dat alles voor f. 13,- per dag.

Nu zijn alle lessen van de Brahma Kumaris gratis... ze willen geen geld voor de lessen van God zeggen ze en wat ze nodig hebben komt vanzelf. Een vriend van me was zo geraakt door de lessen in Amsterdam dat hij een flinke enveloppe met geld gaf aan de vrouw die op dat moment achter de balie zat. Ik stond erbij toen ze vroeg: ''Weet je dat zeker? Komt dat echt uit je hart?" Mijn vriend aarzelde en stond bijna te wankelen van verwarring. Hij stopte de enveloppe weer in zijn jaszak en gaf de volgende keer een nog grotere enveloppe... zo werkt dat.

Zo ook in India... we waren zo onder de indruk van alles wat we ontvingen dat we boven op die schamele dertien gulden, graag nog wat extra's deden. Er kwamen mensen van alle werelddelen en toch liep alles op rolletjes. Je merkte haast niet dat we met ons duizenden rondliepen.

Eén van de wonderen was dat een oudere vrouw op een podium voor een gigantische zaal, vol met mensen in het wit, de boodschap van God doorkrijgt. Nou was ik daar niet zo van overtuigd en ik wilde het natuurlijk heel graag meemaken. De beginners mochten helemaal vooraan zitten en ik had er mijn bril voor opgezet zodat ik alles goed kon zien. De vrouw van een jaar of zeventig zat stil op haar stoel en na een tijdje knikte haar hoofd flink naar achteren en dat was het teken dat God haar lichaam gebruikte om ons toe te spreken. Met fluistertoon in het Hindi sprak de vrouw en boven in de zaal zaten mensen die het voor ons vertaalden in het Engels. Met onze radiootjes op een kanaal afgestemd konden we met koptelefoons op alles horen. Het waren mooie teksten die tot het hart spraken.

Na een lange tijd spreken mochten we allemaal één voor één voor haar staan en kregen we ieder een blik van God. Een paar seconden keek God door de ogen van de vrouw ons aan. We stonden in een gigantisch lange rij en ik stond uren te wachten tot ik voor de vrouw stond. Met bonzend hart keek ik haar aan. Op dat moment werd me een roos in de handen geduwd door één van de Amsterdamse delegatie om aan de vrouw te geven. De roos viel en ik raapte hem op en... de vrouw/God keek al naar de volgende. Verbijsterd liep ik het podium af... nog aarzelend of ik niet even terug in de rij zou gaan. Iedereen stond zo vredig te wachten dat het wat raar over zou komen als ik me er tussen zou wringen en weer helemaal achteraan staan zou me weer uren kosten. Op dat moment voelde ik een hevige diarree opkomen en ik haastte me naar de toiletten. Iemand had me in een sari gehesen en dat werkt niet lekker op zo'n Indiase stap wc dus ik sloeg de sari over mijn hoofd heen en deed wat ik te doen had terwijl de lappen stof zich ontrolden en half in het gat hingen. Probeerde de 15 meter stof nog wat te draperen maar het was onbegonnen werk. Toen ik klaar was kleedde ik me snel om en ging op het muurtje zitten mokken.

'Potverdrie, ben ik naar India gekomen om God te ontmoeten, sta ik uren in die rij en komt dat stomme mens met die roos aan zetten... had me met rust gelaten. Dit was mijn moment... en wat moet ik ook in zo'n stomme sari.' Op dat moment kwam weer van rechtsboven (net als de eerste keer in mijn bed) van rechtsboven een gigantisch Licht door mijn hoofd mijn lichaam in. Het was dit keer nog heftiger dan de vorige keer en het bleef maar doorgaan. Dit keer was ik niet bang. "Kom maar...." zei ik en hield mijn armen op om te ontvangen. Het Licht ging maar door en ik werd niet alleen totaal gevuld nee, ik was als een kruik die overliep van geluk. Af en toe leek het of ik niet meer kon hebben: "stop maar, ik heb genoeg... ' maar het ging door uren en uren. De tranen stroomden over mijn wangen en dat bleef dagen lang zo. Toen ik met een paar andere vrouwen aan tafel zat in het restaurant vroeg een Indiase zuster aan ze: "Why is that woman crying all the time?" Ik antwoordde zelf: "I am so happy!!!" "Oh, just go on then..." zei ze en liep weg met een handgebaar van laat haar maar. Voor mij was dit een teken dat wat er binnen gebeurde wel heel bijzonder en mooi was... maar dat God er altijd is... waar dan ook en dat ik altijd verbonden ben.

Op weg naar huis in het vliegtuig huilde ik nog stilletjes voor me uit. Ik wilde naar mijn ouders en vriendinnen om te vertellen dat ik wist dat God bestond. Eén van de teachers zei me: "Ga nou niet meteen het aan iedereen vertellen... wacht nou nog even en laat het eerst helemaal tot je doordringen. Mensen gaan raar reageren en dat gaat ten koste van je staat. Ik luisterde niet en ging meteen naar mijn ouders en riep: "God bestaat!!!" Mijn moeder die zelf af en toe de gekste dingen deed op religieus gebied (zoals op een stoel staan en roepen: Ik ben één met Jezus!) vond het maar raar en trok een vies gezicht. Die vrouw had gelijk gehad... ik kon het beter nog een tijdje voor mezelf houden.

Het duurde maanden voor het geluksgevoel en de gigantische liefde die door me heen stroomde minder heftig werd. Het is nooit meer helemaal weggegaan. Ben al jaren weg bij de Brahma Kumaris. Het was een mooie tijd maar de regeltjes waren me toch te streng, hoewel ik me er nooit echt aan heb gehouden. Niemand die het me kwalijk nam. Ik heb veel aan ze te danken en als ik af en toe langs ga dan word ik met open armen begroet ook als ik kritisch over ze schrijf.

Vijftigplus vrouwen en gezien worden

Dit wordt nu al de zeventigste keer dat ik de winter meemaak. Op mijn veertigste moest ik huilen van blijdschap dat ik het had gehaald wat natuurlijk heel vreemd was. Meestal huilen mensen omdat ze zich zo oud voelen. Het is even wennen om te ervaren dat mijn lichaam niet meer zo piep is en de rimpels nu flinke inkepingen in mijn gezicht maken. Zag mezelf laatst op een video dansen en oh wat was ik goed in dansen... zo soepel en lenig en nu zag ik een oudere dame die wat op de maat hupste terwijl ik het gevoel had dat ik net als vroeger de show stal. Dat noemen ze dansgevoelstemperatuur. Het voelt als dertig en het ziet eruit als vijfenzestig maar dat mag de pret niet drukken. Lekker doordansen.

Wat ik ook merk is dat jongeren niet alleen heel lief voor me opstaan in de bus, wat heerlijk is... maar ook dat ze nog naar me luisteren. Werk bij een trainingsorganisatie waar ik jonge trainers coach. Ben de enige met grijs haar en rimpels en ze nemen me heel serieus.

Laatst zag ik bij het programma 'Boeken' Martine de Jong. Ze schreef een boek over een vijftigjarige vrouw. De uitgever had met een wegwerp-handgebaar te kennen gegeven dat dat een heel oninteressant onderwerp is. Dat maakte dat ze juist doorschreef. De interviewster nam het gesprek over met dat je na je vijftigste als vrouw niet meer gezien wordt en het was duidelijk niet waar de schrijfster met het gesprek heen wilde.

Zodra ik denk: 'Ze zien me niet meer!' maak ik me kleiner, voel ik me grijzer en straal ik uit dat ik niet gezien word, dan zie ik mezelf ook niet meer. Ken zoveel vrouwen van boven de vijftig, zestig, zeventig, tachtig en ouder die gezien worden en hoe... je kunt ze niet over het hoofd zien al zouden ze willen en we zien elkaar... wat een geluk dat ik ze ken!

Dus laat je niet op je kop zitten door grijze haren of rimpels en zeker niet door rare gedachten over leeftijd. Daar doen we niet aan mee... we dansen lekker door, flirten, knuffelen, babbelen, bomen, ergeren ons, genieten, verdrieten, klein pijntje hier en grotere pijn daar en schrijven en leven daartussen door en blijven elkaar inspireren! Dit geldt natuurlijk ook voor mannen! 

Nee!

Twee maal in mijn leven maakte ik het mee dat iemand pontificaal "nee" zei toen ik vroeg of ik aan het tafeltje in het café erbij mocht zitten. Nou ja de eerste keer was letterlijk "no". Zo'n dertig jaar geleden kwam ik in het Americain in Amsterdam en zag één stoel vrij bij een tafeltje waar al een man zat. 'May I please join you?' vroeg ik netjes. "No" was het simpele maar zeer duidelijke antwoord. Met bonzend hart ging ik ervandoor. Tja... ik kon nu wel zeggen dat ik ooit met Sean Connery had gesproken. 

De tweede keer was vorige week door een vrouw die ik al jaren van gezicht ken. Van het vrouwenhuis nog in mijn jonge jaren en later ook op andere plekken. We waren prettig in gesprek, zij zat en ik stond. Op mijn vraag: "Zal ik erbij komen zitten?" zei ze heel duidelijk en pertinent: "Nee!" Dit keer moest ik erg lachen en had grote bewondering voor haar. Ze legde het na die 'nee' ook netjes uit, dat scheelt ook. Het was haar op dat moment iets teveel. Ze had het heel druk gehad. Toch realiseerde ik me hoe weinig het voor komt dat mensen zo duidelijk zijn.

'Nee' is een moeilijk woord voor velen. Ook voor mij is 'nee' zeggen niet makkelijk. Moet er goed bij blijven als iemand me iets vraagt. Voor ik het weet is het 'ja' er al uit en om het dan terug te draaien is meer werk. Dus heb mezelf aangeleerd om in eerste instantie te zeggen: "Ik ga er even over nadenken". Dat geeft me tijd om een beslissing te nemen. 

Geef trainingen in assertiviteit meestal aan vrouwen in de zorg die geen nee kunnen zeggen en daarom heel veel doen en ook meestal dat waar ze geen zin in hebben. De meeste mantelzorgers zijn vrouwen die altijd 'ja' zeggen, ook uit schuldgevoel als ze een keer 'nee' zouden zeggen.

Vandaag zag ik de 'nee' vrouw weer. Ze vroeg: "Zullen we dit keer wel aan een tafeltje gaan zitten samen?" Kon het natuurlijk niet laten eerst nee te zeggen maar het werd ja. Het is een erg leuk mens.

Zie ook!

Het mysterie van de verdwenen salade

Mijn vriendin zei: “we hebben zaterdag afgesproken met onze vriendinnen ergens aan de Vecht te eten.” “O, leuk”, zei ik want ik vind de Vecht prachtig. “Het is in een heel speciaal restaurant” zei ze voorzichtig, want ze kent me. “Hoe speciaal?” vroeg ik achter-dochtig… “Nou met een chef-kok en haute cuisine..” “Toch geen liflafrestaurant?”

Ik hou van lekker volle borden met mogelijkheid tot Vlaamse friet en een lekker visje. Of iets vegetarisch en liefst nog macrobiotisch… als mijn bord maar vol ligt. Heb ooit eens ergens gegeten voor heel veel geld en daar kreeg ik een vierkant blokje dat aardappel bleek te zijn en een stukje gras mooi gedrapeerd over een lik honing. Kosten: vijftig gulden toen nog, waarna we naar de snackbar zijn gegaan om echt te eten.

Mijn vriendin vond het wel spannend om het restaurant te bezoeken en na wat mokken gaf ik me over en we gingen. De ambiance was prachtig en onze vriendinnen zaten al aan de wijn. Ik had ze lang niet gezien en er was veel bij te praten. Dat was wat ingewikkeld want om de haverklap kwam de serveerster ons vertellen wat er allemaal in de gerechten zat. Dat duurde wel een kwartier per gerecht. Het aantal ingrediënten hadden ze weten samen te persen tot vingerhoed-formaat. Bij de eerste gang kwamen er inderdaad precies drie vingerhoedjes naast elkaar op een bordje.

De serveerster zei: "links van u is de salade". Ik keek links maar zag niets. Onze vriendin aan de linkerkant zat te knikken maar ik zag bij haar ook geen salade. Links van haar stond een prachtige kast dus ik dacht misschien zit daar de salade in… niets. Ik zei tegen de serveerster: “ik zie geen salade” waarop ze met haar pink wees naar het linker vingerhoedje. Dat is de salade. Daarnaast een vingerhoedje van kastanjes gedrapeerd door twee flinterdunne ui schilfertjes. En daarnaast een roze vingerhoedje dat zo moezig was dat het niet meer definieerbaar was.

Toen moest er wijn worden gekozen. Vriendin Anna was degene die de wijn proefde voor het ingeschonken werd. Ze is expert op het gebied want ze heeft cursussen gevolgd in Frankrijk. Professioneel zette ze het glas aan haar lippen en nam een slok. Ongeveer drie minuten liet ze de wijn door haar mond gaan. Het hele restaurant viel stil en ik voelde de adem van de serveerster en alle andere aanwezigen stokken. Ook de mijne zat ergens in mijn keel… eindelijk slikte Anna de wijn door en knikte geruststellend. Het was goed. Als één ademde het restaurant uit. “Dat was spannend”, verzuchtte mijn vriendin. En dat was het ook. Een regelrechte thriller want ik was als de dood dat de wijn terug moest. Dat heb ik van mijn moeder. Die durfde alles maar ze vond het eng mayonaise bij het eten te vragen in een restaurant en we moesten allemaal ons bord leeg eten anders zou de ober boos worden.

Daarna kwam een krab-iets met allerlei ingewikkeldheden erin. Een veeg mayo als kunstuiting er naast gesmeerd op een leien bord. Dat leien bord was een kunststuk op zich. Het krab-iets smaakte precies als huzarensalade uit een pakje en daar had ik het bij moeten laten. Want die krab bleef ergens boven mijn maag steken.

Ik moet toegeven; de dorade van vijf centimeter was verrukkelijk en het ronde aardappelachtige ringetje dat er op lag met het gat in het midden was zalig.

Tamme eend was het vierde gerecht. Hoe ze die eend tam hadden gekregen, ik weet het niet. Ze hadden hem waarschijnlijk pootjes leren geven en in huis gehouden. Tot het moment dat de topkok dacht… "nu is het moment" en hem de nek omdraaide. Nu lag hij in vijf ministukjes op mijn bord met een piepklein aspergetje dat mijn vriendin stiekem van mijn bord griste. Ik denk dat ze trek had.
Eigenlijk voelde ik me toen al sinds het krab-iets niet zo goed maar ik vond het zonde om op te geven. Tenslotte had ik mij nog niet vol gegeten en ik vermoedde al dat de rekening niet gering zou zijn.

Uiteindelijk kwam het toetje dat zo dampte van het stikstof dat ik het niet durfde aan te raken. Het bleek koud dus dat viel mee. Boven het enorme rook verspreidende glas lag een piepklein glaasje met chocolade. Daar ging het helemaal mis. Niet alleen omdat ik mijn vriendinnen niet meer kon waarnemen maar ook omdat ik naar buiten moest rennen omdat mijn maag nu wel erg opspeelde.

Jammer, de koffie kon ik niet meer aan en de schaal met prachtige bonbons moest ik laten. Gelukkig had ik mijn humor nog toen de rekening kwam van tweehonderdendertig euro. Het was een aanbieding, normaal was het vierhonderdenzestig, het dubbele. Terug in de auto, ons haastend om snel op mijn eigen wc los te kunnen gaan, zeiden mijn vriendin en ik tegen elkaar: "we hebben wel gelachen voor dat geld."


Uit: Niets meer te bewijzen

Streng toch bang en de Hari Krishna's

Fietste net langs mijn oude school. Die was alleen voor meisjes met flinke stevige docentes die van wanten wisten en waar ik behoorlijk bang voor was. De directrice was ook een stevige dame met een hele lage stem die prachtig Engels sprak. We hadden groot ontzag voor haar. 

Eén klasseavond zal ik nooit vergeten. Ze hadden de Hari Krisna's uitgenodigd die vertelden over Krisna en reïncarnatie en ik vond het allemaal heel interessant. Las toen al boeken over spiritualiteit dus het ging er in als koek. Natuurlijk zongen ze ook hun mantra en we zongen allemaal van harte mee en tot mijn grote verbijstering onze directrice ook. Ze stond er vol overtuiging bij te dansen. We kregen allemaal een uitnodiging om naar een feest te komen met lekker eten. Ze hadden hapjes bij zich die ik verrukkelijk vond. Had nog nooit zoiets lekkers gegeten. Thuis gekomen vertelde ik enthousiast over mijn avontuur en over het feest. Ik zong de mantra en kon niet meer ophouden. Mijn moeder heeft me nog nooit geslagen maar toen wel. Ze wilde me wakker krijgen... ik mocht niet naar het feest. Dat werd grote ruzie en ja mijn moeder was natuurlijk als de dood dat ik bij de sekte zou gaan. Zelf las ze ook boeken over spiritualiteit maar dit ging haar te ver. Ben inderdaad niet gegaan wat ik heel jammer vond.

Ach, ik bakte er niets van op school en werd vervelend. Van een heel lief verlegen meisje begon ik de juffen uit te dagen. Niet onze directrice want dat vond ik te eng. Op een dag zat ik in de klas en ze zei met haar diepe stem: "Ik noem geen namen Marja Ruijterman maar als je nog één keer de gore moed hebt!" Ik bleef zitten en mijn moeder zei: "dan ga je maar werken!" Zo geschiedde het dat ik op mijn vijftiende ging werken bij het Sociaal Fonds Bouwnijverheid als administratieve kracht. De directrice stierf vrij snel nadat ik van school ging en we gingen naar haar crematie. Weet nog dat het gordijn flink op bolde en we schrokken ons 'dood'. Zou ze??? 

Vele vele jaren later toen ik shiatsu-masseur was kwam de vriendin van onze directrice voor een behandeling. Ik herkende haar direct. Ze was de inspectrice van school... een streng uitziende dame die altijd mannenpakken droeg. 

Tja, nu lag de inspectrice op mijn behandeltafel en ze was nog zo verdrietig na al die jaren dat haar vriendin er niet meer was. Ze vertelde dat onze directrice, die flinke vrouw waar we allemaal bang voor waren, bang was voor muizen en dat ze zich op het balkon opsloot als er een muis was gesignaleerd. Dat gaf even een ander beeld. Zo zie je maar we hebben allemaal meerdere kanten en onvermoede angsten. 

Jouw God of mijn God?

Jaren geleden ontmoette ik de moeder van een vriendinnetje van de lagere school bij Blokker. Het klikte en we dronken af en toe koffie met elkaar. Ze was christen en we hadden prachtige gesprekken. We begrepen elkaar en gingen dieper en dieper. Tot ze me op een dag tijdens het eten van haar koekje streng aankeek en zei: “Marja, jij bent van de duivel!” Ik verslikte me in mijn koffie en keek haar ongelovig aan. Ik dacht dat ze een grapje maakte… maar nee… Weg was de goede sfeer en ze rukte me mijn koffie uit de handen. “Ja, want jij gelooft niet dat Jezus de enige weg is.”
Dit was het eind van onze gesprekken. De koek was op.

En dan de prachtige gesprekken die ik had met een vrouw die Krishna aanbad. We hadden zoveel gemeen en we zweefden samen op golven van spiritualiteit tot ze plotseling, met haar vinger dreigend naar me uitgestoken, zei: “Je moet Krishna als God zien, anders klopt er niets van je spiritualiteit!”

Ik maakte kennis met allerlei richtingen: bij de éne mocht je geen seks en geen uien, bij de andere geen vlees op vrijdag en bij weer een andere moest je het ijskastlicht met tape bedekken op zaterdag.
God zei tegen de één dat je naar het oosten moest buigen tijdens het bidden en tegen de ander dat je niet moest bidden maar mediteren. Voor sommigen moest dat vijf keer per dag en voor weer anderen drie keer. Sommigen mochten een vrouw geen hand geven en anderen moesten dat juist.
Twee boeddhistische vriendinnen keken me meewarig aan en zeiden dat ik nog niet zo ver was omdat ik God niet los had gelaten. Tja, wat moet je dan? Wat is nu de waarheid?
Je komt thuis na dit leven en je staat voor God. Hij kijkt je woedend aan en zegt: “Op 2 maart 1988 heb jij een ui gegeten!” Of: ”Jij hebt het licht van de koelkast aan laten staan op 3 februari 2004!”
“Je hebt gevreeën op zaterdag 10 december! Foei!” “Je boog te veel naar het zuiden op 2 maart 2005 en je geloofde nog in me tot het einde, terwijl je me allang los had moeten laten!”

Binnen en buiten al die stromingen kom ik mensen tegen die de regels niet zo nauw nemen en die hun hart wijd open hebben staan. Warmte straalt me tegemoet als ik hen zie. Ik zie atheïsten die diezelfde liefde uitstralen en in de meest vreselijke oorden mensen helpen. Ik ontmoet doodgewone mensen die zomaar op een bankje in het park, levenswijsheden die niet uit boekjes komen, aan anderen doorgeven. Mensen die, al dan niet gedoopt of besneden, liefde verspreiden.

Regels en rituelen zijn middelen om de connectie met God te ervaren. Als ze echter de hoofdmoot worden, dan werken ze eerder als een blokkade. Ik ken mensen die doodsbang zijn als ze een regel hebben overtreden. Er is dan altijd iemand die zich opwerpt als boze rechter, Gods afgevaardigde op aarde. Als we gekwetst zijn in naam van God is het eigenlijk ons ego dat gekwetst is. We gebruiken God als machtsmiddel voor onze eigen strijd. We maken van God een karikatuur van ons eigen gekwetste ego. God kan niet beledigd zijn als we een regel overtreden of als we hem bespotten.
Moslims zijn beledigd over spotprenten en anderen zijn weer beledigd omdat de moslims het niet pikken. Zo zijn we met ons allen beledigd en denken we het meeste recht te hebben op het slachtofferschap.

God of Allah, de bron, of hoe je hem/haar wilt noemen, is liefde. Angst blokkeert de ervaring van liefde. Die liefde en kracht zijn er altijd. Zomaar om door ons heen te laten stromen en te gebruiken en door te geven. Dat gaat eeuwig door. Soms vergeten we het en weten we niet meer waar de deur zit. Als we hem weer vinden hoeven we alleen maar te kloppen. Hoe we dat doen mogen we zelf weten.

Als ik naar zo ongelooflijk veel getuigenissen van Bijna Dood Ervaringen kijk en luister krijg ik een aardig beeld van een gigantisch Liefdevolle energie waar we allemaal deel van uit maken. Geen oordeel, geen straf alleen diep zelfinzicht en Thuis komen.

Had zelf ooit twee keer een Lichtervaring en dat gaf me de energie voor jaren van Liefde in mijn hart.

Ooit zag ik een plaatje waarop God als stralende zon naar alle kanten schijnt. Mensen trekken met lange touwen aan hem en roepen: “Hij is van ons!!” “Nee, hij is van ons!” God trekt zich nergens wat van aan en straalt rustig zijn stralen naar iedereen om hem heen.

Uit: Niets meer te bewijzen

De laatste tunnelevacuatietraining

Dit schreef ik zes jaar geleden

Het is bijna zover... de laatste tunnelevacuatietraining. Heb het nu zo'n vier jaar gedaan, nog vier groepen en dan is het voorbij. Zo'n tweehonderd trainingen gegeven aan machinisten, hoofdconducteurs en treinmanagers bij de Thalys.

Wat te doen als je met je trein in een tunnel staat en er breekt brand uit of er is rookontwikkeling? Toen ik werd gevraagd dacht ik natuurlijk 'wat weet ik nu van treinen en tunnels?' Gelukkig wist ik wel wat van hoe je jezelf rustig kunt houden in een hectische situatie en hoe je kunt communiceren dus dat was al wat. Zag mezelf niet over de ins en outs van tunnels en treinen praten en nu kan ik een trein wegrijden... nee hoor dat is overdreven.

De eerste keer dat ik de training gaf en vertelde dat ik ZZP-er ben en geen echte NS-er vroeg een Amsterdamse hoofdconductrice me:

"Wie denk jij dat jij bent dat jij deze training aan mij kunt geven?" 'Uitademen Marja' dacht ik... en dat hielp om niet cynisch te worden of me klein te gaan voelen. "Je hebt gelijk, dat vraag ik mezelf ook af. Laten we beginnen en als ik gekke dingen zeg dan vertel je me dat meteen." Aan het eind kwam ze me huggen en gingen uit elkaar als vrienden. Ik zei idd gekke dingen zoals 'passagiers' en het moest 'reiziger' zijn en nog zowat... ik leerde snel en voor ik het wist had ik het over ventilatie en hoogspanningskabels en treinen ombouwen alsof ik nooit anders had gedaan.

De mensen kwamen vaak met tegenzin en lange gezichten. Ze wilden bewegen en lekker op de trein bezig zijn en niet zo'n hele dag binnenzitten. De meesten hadden deze training al drie keer gehad omdat ze elke drie jaar de boel weer moeten opfrissen. Een hele uitdaging en het lukte me bijna elke keer weer om er een gezellige boel van te maken waar ook nog wat informatie werd opgefrist. Er werd me aan het begin verteld dat machinisten stil zijn en moeilijker aan het praten te krijgen en de hoofdconducteurs praten te veel en zijn moeilijker stil te krijgen. Het viel allemaal mee en het bleek een misverstand. Tussen de bedrijven door hadden we prachtige gesprekken over het leven.

Wat waren het bijzondere ontmoetingen met mensen die zoveel meemaken op de trein. Evacuaties om allerlei redenen, mensen die voor de trein springen, geweld, verbaal geweld, dronken voetbalsupporters. Denk er eens aan als je gecontroleerd wordt en de neiging hebt de conducteur voor vanzelfsprekend te nemen.

Het is prachtig om te zien hoe solidair mensen zijn als één van hen iets overkomt of een van hen het te kwaad krijgt. Wat wel eens gebeurde als er net een grapje teveel werd gemaakt over een gevoelig onderwerp. Meteen alle collega's om hen heen zowel de mannen als de vrouwen.

Een vrouw vertelde dat ze iets heftigs meemaakte op een perron en al bloedend rondliep om nog van alles te regelen. Een collega bleef bij haar en hielp waar hij kon alleen wist ze niet wie het was. Van de zenuwen had ze niet naar zijn gezicht gekeken. Een man aan de andere kant van de zaal riep: "Dat was ik!" Het leek een slow motionfilm hoe ze naar elkaar toe renden en elkaar omhelsden. We zaten allemaal met tranen in onze ogen.

Er zijn medewerkers die er van alles naast doen zoals: mediums, zangers in restaurants, wapenverkoop, bed and breakfast runnen, duurzaam tuinieren, schrijvers en mensen die cabaretier hadden willen worden en het vak nu uitoefenen op de trein en op deze manier mensen aan het lachen krijgen. Ze waren van alle leeftijden en kwamen van over de hele wereld. De NS doet niet aan leeftijd- of andere discriminatie. Hoorde dat ze laatst een zestiger hebben aangenomen als hoofdconducteur.

Het is goed dat het nu stopt... de trainingen voor dit jaar zitten er weer op en er staan weer andere uitdagingen op me te wachten. Het waren boeiende jaren.

Sofnaaister met poeha

Mijn moeder was in haar jonge jaren coupeuse en dat heb ik geweten. Er was geen geld voor nieuwe kleren dus ze maakte ze zelf. Ze kon uren bij de 'Margriet' op de Stadhouderskade in Amsterdam patronen uitzoeken en dan naar 'het Winckeltje' op de Ceintuurbaan om draadjes en naalden en stofjes te zoeken. Ik verveelde me dood, vond het muf ruiken en wist niet waar ik moest kijken omdat alles me tegenstond. Moest uren aan het wiel van de naaimachine zitten om hem aan de gang te houden. Dan op een bankje staan om met spelden het jurkje passend te krijgen en ik draaide altijd in de verkeerde richting rond en mijn moeder bitste met spelden in haar mond: "Nee, andere kant.. sta niet zo te wiebelen, stil staan!"

Ze werkte vanaf haar dertiende bij verschillende werkgevers. In de oorlog op haar dertiende liep ze met haar zuster Annie op bij elkaar gelapte schoenen van de Ten Katemarkt naar de Koninginneweg waar ze zonder eten de hele dag moesten naaien. Een collega zat heerlijk belegde boterhammen te eten terwijl zij toekeken. Tot mijn moeder een keer flauw viel, daarna kregen ze elke middag een boterham. Jaren later werd ze aangenomen bij een ander atelier en ze vroeg of ze even mocht rondkijken op de werkvloer. Ze had zichzelf verkocht als topnaaister en liep rond als Meryl Streep in The Devil wears Prada en men was zeer onder de indruk. Haar aankomende collega's dachten dat ze een nieuwe directrice was. Toen ze eenmaal begon kreeg ze de wind van voren: "En jij noemt je een topnaaister met je poeha? Je bent een sofnaaister!"

Dan de keer dat ze de baas waar ze allemaal bang voor waren aan het dansen kreeg. "Dat lukt je nooit!" zeiden haar collega's. "Nou wacht maar af..." antwoordde ze. "Mijnheer Brauns, kunt u dansen?" De man was even van slag en zei: "Nee!" "Dat een heer zoals u niet kan dansen, kom ik leer het u." Ze zette haar collega's aan het nummer: 'Ik heb een huisje met een tuintje' te zingen, dwong de man in een quickstep en schopte zijn benen in de goede richting.

Ze kreeg het voor elkaar dat ze tussen de werkzaamheden koffie kregen wat toen schijnbaar niet de gewoonte was en stopte met werken bij haar trouwen wat wel de gewoonte was. Wat heerlijk dat ik tegenwoordig op alle werkplekken waar ik kom de heerlijkste 'cappuccino's' krijg.

Van de week vond ik deze foto. De jurk die ze droeg en mijn schortje had ze zelf gemaakt en nu denk ik: 'Wow... dat is knap!' en ik waardeer haar werk met terugwerkende kracht.

De ritueel verknipte BH

In de vrouwenbeweging was het mode om geen BH te dragen. Waarom zo'n benauwd ding aan om mannen te behagen? Nee, dat deden wij niet. Ik had nogal zware borsten maar dat maakte me niet uit dus ik liep frank en vrij zonder BH. Maar na een aantal jaren werden ze wel erg zwaar dus ik begon toch een BH te dragen om ze wat te helpen maar tegelijkertijd ontwikkelde ik een flink minderwaardigheidscomplex over van alles maar ook over mijn borsten. Ik durfde niet eens een lingeriewinkel in om een bh te kopen.

Op een dag kon ik het echt niet meer uitstellen en toog met een vriendin om me te ondersteunen naar Hunkermuller. We liepen binnen en de vrouw achter de kassa riep meteen: "Mevrouw voor u hebben we niets hoor!" Totaal overstuur verliet ik de winkel met mijn troostende vriendin. Vanaf die tijd durfde ik helemaal niet meer en ik deed 't met twee BH's die eigenlijk te krap zaten. Na een jaar of twee vatte ik al mijn moed samen en ging een klein winkeltje in de stad binnen. Had al een paar keer door het raam gekeken, zag een grijze dame aan het werk en dacht die is vast heel aardig.

Binnen gekomen zei ze inderdaad heel vriendelijk: "Gaat u maar vast naar het hokje dan zoek ik wat voor u uit." Terwijl ik half naakt in het hokje stond kwam ze weer binnen slaat verschrikt haar hand voor haar mond en roept: "Ooooooh mevrouw wat heeft u uw borsten verwaarloosd, hier heb ik echt niets voor." Ik griste mijn bh en mijn shirt bij elkaar, deed mijn jas er over heen en kwam huilend thuis.

Vanaf het moment dat ik met spiritualiteit bezig ging was ik in één keer ik van al mijn complexen af en had geen enkele moeite om een BH te kopen en intussen waren er waarschijnlijk meer vrouwen met borsten als de mijne want men reageerde normaal hoewel het nog steeds geen hobby van me was.

Ik kreeg last van mijn schouders en toen een vriendin die minder zware borsten had dan ik vertelde dat ze een borstverkleining zou ondergaan dacht ik: "Ja, dan doe ik het ook. Dit is het moment" In het OLVG was een Surinaamse verpleegster en voor de operatie vroeg ze: "Zullen we de BH ritueel doorknippen?" Ik vond het een geweldig idee... nadat ik het gigantische exemplaar een aantal keer flink had rondgezwaaid knipten we 'm door. Het voltallige personeel van de afdeling zwaaide me uit terwijl ze me naar de OK rolde, wat een schatten.

Na de operatie ging ik van 80G naar 80B, geen zware schouders meer, kon jasjes aan die ik nooit eerder had kunnen dragen en voelde me stukken lichter.

Nu moest ik het nog aan mijn moeder vertellen. Die was altijd totaal overstuur als ik iets nieuws ging doen of nou ja... wat dan ook. Ik had haar niet verteld over de operatie en vanuit het ziekenhuis gebeld alsof er niets aan de hand was. Maar ja... ze zouden komen eten en ik trok iets wijds aan om heel rustig de boodschap te brengen. Ze zag het meteen: "Wat ben jij ineens slank?" Ze keek nog eens en riep uit: "Je hebt het laten doen!!!!" Oh, dacht ik: 'nu komt het'. "Ooooh wat goed, als ik jong was geweest had ik het ook laten doen!"

Even hadden we een heerlijk wezenlijk contact, wat toen niet vaak meer gebeurde. Wat een verrassing, dat was nog het grootste cadeau.

Chique ontroering

Pieter Hardon ontmoette ik bij de Brahma Kumaris in Amsterdam waar we allebei mediteerden. Hij had mooie ogen en we dronken er na de meditatie een borrel op in de buurt. We vertelden elkaar ons verhaal in tranen en hand in hand. Hij was een VVD-er en een man die ik vroeger geen blik waardig had gegund dus een belangrijk moment in het vervliegen van vooroordelen. 'Het is een man en hij praat!' dacht ik... dat was ik niet zo gewend.

Pieter was trainer en coach wat in die tijd nog vrij nieuw was. Hij zei altijd als hij langs kwam en ik begon over ditjes en datjes: "Marja, geen onzin praten ik wil meteen de diepte in! Ik heb haast!" Pieter werd niet ouder dan vijfenzestig dus nu begrijp ik heel goed dat hij haast had.
Hij stelde voor dat ik ook ging trainen en coachen en werd mijn mentor. Door hem ben ik het vak ingerold. We coachten elkaar en hij nam me mee naar zijn trainingen en naar vakgroepen. Daar gaven we elkaar workshops waar ik heel veel van leerde.

Een paar jaar na zijn dood toog ik naar Lochem om een training te geven aan het personeel van een ouderencentrum. Het probleem was daar dat de staf last had van ietwat arrogante freules en jonkheren die personeel gewend waren en niet altijd even vriendelijk waren. "Meisje ruim die rommel eens op!" Hoe stel je je beleefd doch assertief op. Voor de training kreeg ik eerst een rondleiding door de directrice. Terwijl ze vertelde over de chique komaf van de bewoners begon het me te dagen... dit was het huis waar de moeder van Pieter woonde. Hij logeerde daar vaak.

Voor de training begon vertelde ik het personeel over Pieter en zie: ze kenden hem allemaal! Van schoonmakers tot verzorgers tot directie hij had ze allemaal 'onder handen' genomen om diepe gesprekken mee te voeren. Iedereen had wel een wezenlijk gesprek met hem gehad dat ze nooit vergeten waren. We begonnen met tranen in onze ogen van ontroering en de training ging van een leien dakje. Ik vermoed sterk dat Pieter erbij aanwezig was.

Vrolijke Amsterdamse ziekenhuisverhalen deel I

Het is stormachtig buiten en ik zit lekker warm binnen te fantaseren dat ik door Amsterdam fiets. Ja zo kan het ook. Onze gedachten kunnen overal naar toe als we willen. Het levert een vrolijk ziekenhuisverhaal op, dat is ook mogelijk.

Eerst fiets ik door de Camperstraat waar mijn leven aanving bij de vroedvrouwenschool in 1955. Mijn vader knuffelde een verkeerde baby wat hem een sneer van mijn moeder opleverde: "Is dit mijn lieve kleine Marja???¨ "Nee natuurlijk niet, dat is Judith van Bep die naast me ligt... Marja ligt daar!" In de jaren tachtig was het een kraakpand waar ik wel eens op bezoek kwam bij een studiegenote. Een magisch idee om koffie te drinken op de plek van het begin.

Maar goed ik fiets langs het OLVG waar ik een aantal keren heel gerieflijk lag te herstellen van operaties. Operaties zijn nooit leuk maar wat heb ik een plezier gehad met de verplegers en verpleegsters. Soms diepe gesprekken als ze er even tijd voor hadden en soms grote lol. De operaties ben ik vergeten maar het plezier niet. Naast me lag een Boeddhiste die een tempeltje had gecreëerd op haar nachtkastje en dat leverde interessante gesprekken op. Tegenover me een vrouw die ik vaag kende van de vrouwenbeweging maar haar bezoeksters kende ik goed dus dat was enig.

Een vriend van me werkte als een soort butler bij het OLVG en kwam me in en in keurig gekleed om zeven uur 's morgens de krant brengen. Hij was zo netjes dat ik bijna dacht dat de krant gestreken was. Hij heeft inmiddels een butlerschool in Zuid Afrika. Ik lag er natuurlijk als een slons bij en dat voel je dan nog es extra maar dat gaf niet en we hielden toch van elkaar.

Dan de keer dat ik na de operatie mijn BH niet meer nodig zou hebben. De Surinaamse verpleegster opperde dat ik ritueel mijn BH zou verknippen. Dat hebben we samen gedaan... eerst het ding eens flink in de rondte geswingd en toen de schaar erin. Wat een opluchting. De staf zwaaide me na toen ik naar de operatiekamer werd gereden.

Ach ja na de operatie, ik weet het is geen prettig praatje, moet je je eerste windje melden. Dat leverde een wedstrijd op tussen mijn medezaalgenotes en ik wie het eerste windje liet en kreeg zo de slappe lach terwijl ik met infuus en al naar de wc liep, dat ik op de grond belandde van de pijn in mijn buik. De pijn kan ik me niet herinneren, de slappe lach wel en de verschrikte gezichten van de verpleegsters die dachten dat ik het begaf.

Dan fiets ik langs het oude Slotervaartziekenhuis waar ik terecht kwam met een gebroken enkel. Het was rond Kerst en er was één enkele verpleger die van een uitzendbureau kwam. Er was niemand die hem wegwijs kon maken en hij moest twee afdelingen verplegen. Er lagen twee demente ouderen op zaal die constant krijsten om zijn aandacht en naast me lag een Surinaamse man die me vertelde dat hij in één klap van de heroïne afwas door een ontmoeting met Jezus. Kijk dat zijn nog eens verhalen die de enkel doen vergeten. We lieten ons niet wassen door de wanhopige verpleger want die had het druk zat, we deden het zelf wel.

Toen ik de narcose in ging begon ik te zingen: "Tulpen uit Amsterdam" de anesthesist zong gezellig mee en ik kan je vertellen: als je ooit in narcose gaat: zing je favoriete Amsterdamse lied... dat levert een heerlijke roes op als je weer bij zinnen komt.

Ik heb nog vele vrolijke Amsterdamse ziekenhuisverhalen dus dit is het begin.